Ίδρυση
Χρόνος εμφάνισης: 5ος αιώνας μ.Χ
Ιδρυτής: Ο Αρχιμανδρίτης Κωνσταντινούπολης, Ευτύχιος
Σκοπός ίδρυσης: Αντίδραση σε αίρεση Νεστοριανισμού.
Μορφές:
- Κόπτες Αιγύπτου-Αιθιοπίας
- Αρμένιοι
- Συροϊακωβίτες
- Μαλαμπαρική εκκλησία νότιων Ινδιών
Νεστοριανισμός
Ιδρυτής: Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, Νεστόριος
Δοξασία: Ο Χριστός ήταν δύο πρόσωπα(το θείο και το ανθρώπινο), ανεξάρτητα το ένα από το άλλο, αλλά ενωμένα σε ένα φανταστικό πρόσωπο, «το πρόσωπο ένωσης». Η Παναγία είναι Χριστοτόκος, γιατί γέννησε μόνο τον απλό άνθρωπο και όχι τον Θεό.
Αντιδράσεις: Καταδίκη Νεστοριανισμού από την Γ’ Σύνοδο(Έφεσος, 431 μ.Χ)
Εξάπλωση αίρεσης: Ο Νεστόριος αρνήθηκε την Γ’ Σύνοδο και έφυγε αρχικά στην Αντιόχεια και μετά στην Αίγυπτο, όπου συνέχισε την δράση του, μέχρι τον θάνατό του(450-452μ.Χ). Οι οπαδοί του κατέφυγαν στην συνέχεια στην Περσία, όπου και προώθησαν τις απόψεις τους με την υποστήριξη των Περσών, οι οποίοι ήθελαν να αντιπολιτευτούν τους Βυζαντινούς. Τότε επενέβη ο ιδρυτής του Μονοφυσιτισμού, ο Ευτύχιος.
Θεωρίες Μονοφυσιτών
1. Άποψη Ευτύχιου και του συνεργάτη του Διόσκορου(Αρχιεπίσκοπος Αλεξάνδρειας):
· Στο πρόσωπο του Ιησού δεν υπάρχουν ακέραιες και οι 2 φύσεις, αλλά η ανθρώπινη έχει απορροφηθεί από την θεία.
2. Σύγχρονες θέσεις τους:
· Πιστεύουν για τον Κύριο ότι είναι ¨μια φύση εκ δύο φύσεων ¨. Ο Ιησούς όμως για τους Ορθόδοξους μπορεί να είναι ¨εκ δύο φύσεων ¨, είναι όμως 2 φύσεις.
· Θεωρούν ότι η Παναγία είναι Θεοτόκος, γιατί γέννησε άνθρωπο που ενώθηκε με τον Θεό. Η ορθή Ορθόδοξη θέση είναι ότι η Παναγία γέννησε Θεό «ενανθρωπήσαντα».
· Δεν αναγνωρίζουν τις Οικουμενικές συνόδους.
Οι αναταραχές που προκλήθηκαν από την αίρεση
Ο Μονοφυσιτισμός καταδικάστηκε στις 8 Νοεμβρίου 448 μ.Χ στην Κωνσταντινούπολη από την τοπική σύνοδο, υπό τον Πατριάρχη Φλαβιανό. Η απόφαση έγινε αποδεκτή από τους Πατριάρχες Ιεροσολύμων, Αλεξάνδρειας, Αντιόχειας και από τον Πάπα Λέοντα Α’.
Ο Αυτοκράτορας Θεοδόσιος Β’ , θερμός υποστηρικτής του Ευτύχιου, συνεκάλεσε στην Έφεσο την 1η Αυγούστου 449μ.Χ, σύνοδο, η οποία δικαίωσε τις αιρετικές θέσεις των Μονοφυσιτών. Η σύνοδος αυτή ονομάστηκε ¨Ληστρική ¨λόγω των βιαιοπραγιών που έλαβαν χώρα. Ο ίδιος ο Πατριάρχης Φλαβιανός καταδικάστηκε, κακοποιήθηκε και απεβίωσε τρεις μέρες αργότερα καθ’ οδόν για την εξορία. Η ¨Ληστρική ¨σύνοδος προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και έτσι το 451μ.Χ στην Χαλκηδόνα, έγινε η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος, η οποία αναθεμάτισε τον Νεστόριο και τον Ευτύχιο και διατύπωσε τον «όρο πίστης» ως προς τις δύο φύσεις του Ιησού