ΟΡΙΣΜΟΣ
Είναι η προσπάθεια ένωσης όλων των Χριστιανών και κυρίως η γεφύρωση των διαφορών Ορθοδόξου Εκκλησίας και Παπικών.
Αποτελεί αίρεση γιατί σκοπεύει στην ενοποίηση όλων των χριστιανικών εκκλησιών, παραβλέποντας τις δογματικές τους διαφορές και περιφρονώντας τις απαγορεύσεις των Ιερών Κανόνων.
ΔΟΓΜΑΤΑ
Η Εκκλησία δεν υπάρχει ως ορατή πραγματικότητα, αλλά είναι μόνο ιδεατή. Από την στιγμή που διασπάστηκε σε διάφορα τμήματα, καμιά πλέον από τις χριστιανικές εκκλησίες (Ορθοδοξία, Παπισμός, Προτεσταντισμός, Αγγλικανισμός) δεν κατέχει την πλήρη αλήθεια. Αυτή η θεωρία είναι γνωστή ως «Θεωρία των Κλάδων» και υποστηρίζεται κυρίως από τους Αγγλικανούς και τους Προτεστάντες.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο Οικουμενισμός ήταν πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ Γ’, ο οποίος το 1902 εξέδωσε εγκύκλιο με θέμα την προσέγγιση των Εκκλησιών, που εστάλη μόνο στους προκαθήμενους των Αυτοκέφαλων Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Λίγα χρόνια αργότερα, το 1920, επί τοποτηρητή του Οικουμενικού θρόνου, Μητροπολίτη Προύσης Δωροθέου, εξεδόθη νέα εγκύκλιος με παραλήπτες όλες τις Χριστιανικές Εκκλησίες. Η πρωτοβουλία αυτή αρχικά άφησε αδιάφορους τους Παπικούς , αλλά βρήκε μεγάλη ανταπόκριση στους Ευαγγελικούς οι οποίοι δραστηριοποιήθηκαν επί του θέματος με κατάληξη την ίδρυση το 1948 στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας, του ¨Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών¨.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία παρότι ήταν από την αρχή ισότιμο μέλος του Συμβουλίου, είχε μικρή εκπροσώπηση και ψήφο, καθώς την συντριπτική πλειοψηφία κατείχαν οι Ευαγγελικοί. Η συμμετοχή των Παπικών αρχικά περιοριζόταν μόνο στην παρουσία παρατηρητών τους στα διάφορα συνέδρια του Συμβουλίου. Αργότερα, λόγω διπλωματικής σκοπιμότητας αποφάσισαν και πήραν ενεργό μέρος στην Οικουμενική Κίνηση.
Από το 1948 οπότε έγινε Οικουμενικός Πατριάρχης ο Αθηναγόρας, ο Οικουμενισμός έκανε εντυπωσιακά βήματα εις βάρος όμως της Ορθοδοξίας. Ενώ αρχικά η Ορθόδοξη Εκκλησία αντιδρούσε στα πορίσματα των Συνεδρίων που ήταν αντίθετα των δογμάτων της, κατέληξε στην αποδοχή τους και σε υποχωρητικά βήματα που προκάλεσαν πλήγμα στην αξιοπιστία της. Η στάση των Ορθοδόξων Οικουμενικών δημιούργησε ερωτήματα και έθεσε την βάση για υπόνοιες ότι οι ενέργειες τους ήταν υποκινούμενες από κέντρα ελεγχόμενα από την Μασονική Κίνηση.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
1) Κατά των Παπικών και της ένωσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τους αιρετικούς πολλοί Πατέρες της Εκκλησίας αντέδρασαν:
· Ο Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης, Μέγας Φώτιος
· Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
· Ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός, Μητροπολίτης Εφέσου, ο οποίος ανέτρεψε την ψευδοένωση με τους Λατίνους που είχε υπογραφεί στην Σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας της Ιταλίας.
· Ο Ισαπόστολος Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ιερομόναχος Αγίου Όρους
· Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης
· Ο Άγιος Νεκτάριος, επίσκοπος Πενταπόλεως
2) Υπάρχουν όμως και επίσημα συνοδικά κείμενα που προσπαθούν να προστατέψουν τον Ορθόδοξο κλήρο και λαό από τον προσηλυτισμό των αιρετικών.
· Η Εγκύκλιος της Συνόδου Κωνσταντινούπολης, το 1722, προς τους Ορθοδόξους Αντιοχείς.
· Το 1838, η Εγκύκλιος της Συνόδου Κωνσταντινούπολης κατά των λατινικών καινοτομιών.
· Το 1848, η Εγκύκλιος των Ορθοδόξων Πατριαρχών
· Το 1948, το πόρισμα-καταπέλτης κατά του Παπισμού που συνετάχθη στο Ορθόδοξο Συνέδριο στη Μόσχα.
3) Οι μοναχοί του Αγίου Όρους τάχθηκαν ανοικτά κατά καιρούς κατά των πρωτοβουλιών του Οικουμενικού Πατριαρχείου για σύγκλιση με τους Ρωμαιοκαθολικούς.
· Διέκοψαν το μνημόσυνο του Πατριάρχη Αθηναγόρα. Το παράδειγμα τους ακολούθησαν και μερικοί μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδας.
· Έστειλαν επιστολές διαμαρτυρίας στις 22/04/1980 και στις 20/04/1988 στον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Δημήτριο.Εξέφρασαν μέσω επιστολών προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, την αντίθεση τους (στις 08/12/1993 και τον Νοέμβριο του 1995) για το κοινό κείμενο που υπέγραψαν Ορθόδοξοι και Παπικοί στο Balamand του Λιβάνου και για την επίσημη επίσκεψη του Βαρθολομαίου στο Βατικανό.