ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η οικονομική ευμάρεια και οι υλικές, εφήμερες απολαύσεις που απολαμβάνει ο κάθε πλούσιος είναι διαχρονικά και παγκόσμια, σκοπός ζωής για την πλειοψηφία των ανθρώπων. Δυστυχώς όμως για αυτούς, η οικονομική κρίση που βιώνει ο πλανήτης μας και ειδικά η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, άλλαξε δραματικά τους ρυθμούς και το μοτίβο της ζωής μας. Έτσι τώρα, πρωταρχική ανάγκη έγινε η επιβίωση και η εξασφάλιση των απαραίτητων αγαθών, ενώ το όνειρο της κατοχής και διατήρησης του πλούτου φαίνεται να εγκαταλείπεται. Το παράδοξο βέβαια είναι, πως αντί αυτή η κατάσταση να λειτουργήσει ευεργετικά για τον άνθρωπο και να του διδάξει τον εφήμερο χαρακτήρα των χρημάτων, απέδειξε την εξάρτηση του ανθρώπινου γένους από τα υλικά αγαθά και οδήγησε στην εμφάνιση ανησυχητικών φαινόμενων κατάθλιψης και συμπτωμάτων άγχους.
Με δεδομένο λοιπόν το γεγονός ότι αυτή η κατάσταση είναι λυπηρή, ανησυχητική και ξένη για τα χριστιανικά ήθη, οφείλουμε να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας να κατανοήσουν την ματαιότητα του χρήματος και την αναγκαιότητα της επιστροφής τους στην εν Χριστώ ζωή.
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΠΛΟΥΤΟΥ
- Οι λόγοι που οι άνθρωποι επιδιώκουν την απόκτησή του: Ο άνθρωπος θέλει τον πλούτο για την ηδονή, την κολακεία, την εκδίκηση και τον φόβο. Την ηδονή την αισθάνεται γιατί του αρέσουν οι σπάταλες υλικές απολαύσεις που μπορεί να απολαμβάνει με την άνεση των χρημάτων. Η κολακεία προέρχεται από τους μη εύπορους ανθρώπους, οι οποίοι θαυμάζουν και ζηλεύουν τον πλούσιο και τον κάνουν έτσι υπερόπτη και αλαζόνα. Τα χρήματα επίσης μπορούν να διευκολύνουν την διάθεση και πρόθεση για εκδίκηση και την πρόκληση κακού στους εχθρούς του πλουσίου. Τέλος τα χρήματα δημιουργούν αίσθημα φόβου στους μη έχοντες, γιατί αντιλαμβάνονται την δύναμη και την αυθαίρετη εξουσία που χαρίζει η οικονομική άνεση.
- Η επίδρασή του στην ανθρώπινη ψυχή: Ο πλούτος καλλιεργεί τα χειρότερα ελαττώματα στην ανθρώπινη ψυχή όπως την αλαζονεία και την αγάπη για την δόξα και την προβολή. Επίσης εξαπατά τον άνθρωπο, ο οποίος τυφλωμένος από την φιλοχρηματία, προβαίνει σε άνομες πράξεις και χάνει την τιμή του.
- Η μικρή χρονική του διάρκεια: Ο άνθρωπος μπροστά στην αιωνιότητα είναι μηδαμινός, λιγόχρονος και θνητός. Το ίδιο είναι και ο πλούτος και μάλιστα έχει και πιο σύντομη διάρκεια από τον ιδιοκτήτη του. Πολλά είναι τα παραδείγματα πλουσίων που έγιναν φτωχοί πολύ πριν τον θάνατο τους, επιβεβαιώνοντας το γεγονός ότι ο πλούτος είναι ένας αχάριστος υπηρέτης, δολοφόνος που εξοντώνει τον κάτοχο του.
- Η κυριότητα: Κανείς δεν μπορεί να έχει την κυριότητα του πλούτου, μόνο την χρήση. Απόδειξη είναι ότι με τον θάνατο του ανθρώπου, η οποιαδήποτε περιουσία, είτε μικρή, είτε αμύθητη μεταβιβάζεται σε άλλο άτομο. Οι μοναδικοί που έχουν στην πραγματικότητα την κυριότητα, είναι όσοι περιφρονούν τα χρήματα και περιγελούν τις απολαύσεις. Τέτοιοι άνθρωποι κάνουν καλή χρήση του πλούτου, αφού τον μοιράζουν στους φτωχούς και φεύγουν από την επίγεια ζωή αληθινά πλούσιοι σε καλά έργα και αγάπη του Θεού.
ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
1. Σχέση πλούσιων-φτωχών: Ο Θεός έχει μεριμνήσει, ώστε να συνυπάρχουν στο ίδιο κοινωνικό σύνολο, άνθρωποι διαφορετικών οικονομικών δυνατοτήτων, προκειμένου να υπάρχει ισορροπία, αλληλεξάρτηση, κοινωνική συνοχή και ευταξία. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι κάποια ομάδα είναι περισσότερο απαραίτητη και χρήσιμη από κάποια άλλη και κυρίως η εύπορη, όπως ρατσιστικά ισχυρίζονται οι πλούσιοι. Μπορούμε ίσως να ισχυριστούμε ότι οι οικονομικά ασθενέστεροι επιβιώνουν ευκολότερα, χρησιμοποιώντας ένα απλό παράδειγμα: ας υποθέσουμε ότι γίνεται διαχωρισμός των ανθρώπων και σε μια πόλη κατοικούν μόνο πλούσιοι και σε μια άλλη μόνο φτωχοί. Οι δεύτεροι λόγω του ότι έχουν στους κόλπους τους, επαγγελματίες που έχουν σχέση με χειρωνακτική, παραγωγική εργασία(τεχνίτες, γεωργούς κλπ), μπορούν να επιβιώσουν χωρίς πλούτο, αφού και μόνο το προϊόν της προσωπικής τους εργασίας επαρκεί για να συντηρήσει τους πολίτες της πόλης. Αντίθετα οι πλούσιοι δεν γνωρίζουν, ούτε καταδέχονται να ασκήσουν χειρωνακτική εργασία με συνέπεια να αντιμετωπίσουν σύντομα πρόβλημα επιβίωσης, καθώς τα χαρτονομίσματα, οι ράβδοι χρυσού και τα πολύτιμα πετράδια δεν ικανοποιούν την θρέψη, την ένδυση ούτε και την εξασφάλιση διαμονής.
2. Η στάση τρίτων απέναντι στους εύπορους: Οι πλούσιοι τυφλωμένοι από την αλαζονεία τους, έχουν την ψευδαίσθηση ότι τα χαμόγελα, τα κολακευτικά σχόλια, οι έπαινοι και οι περιποιήσεις των τρίτων προς το άτομο τους είναι αληθινά. Αγνοούν ότι όλες αυτές οι ενέργειες πηγάζουν είτε από φόβο είτε από ιδιοτέλεια και για αυτό, όταν πολλές φορές χάνεται η οικονομική ευρωστία, οι πλούσιοι εγκαταλείπονται από τους «φίλους» και καταλήγουν στην μοναξιά και στην κατάθλιψη.
ΔΙΑΒΟΛΟΣ ΚΑΙ ΠΛΟΥΤΟΣ
Ο διάβολος με πανουργία ξεγελά τον αφελή άνθρωπο και του υπόσχεται την απόκτηση του πρόσκαιρου ονείρου του πλουτισμού. Έτσι ο «υποψήφιος πλούσιος» προσκολλάται στα υλικά αγαθά και τις σαρκικές απολαύσεις και επιδίδεται σε ένα ατέρμονο κυνήγι χρημάτων, θέσεων εξουσίας και αξιωμάτων. Στην πορεία αυτή όμως χάνει το μέτρο και η επιθυμία του πλούτου γίνεται εθισμός, που αφενός τον βασανίζει και αφετέρου τον μετατρέπει σε ανήθικο άνθρωπο, που χρησιμοποιεί με ευκολία και ικανότητα την ατιμία για την απόκτηση του. Στο τέλος βέβαια, την ώρα του θανάτου, ο άνθρωπος μπροστά στον Θεό αισθάνεται γυμνός από καλά έργα και αρετή και αντιλαμβάνεται αργά πως εξαπατήθηκε από τον διάβολο.
ΟΥΡΑΝΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΛΟΥΣΙΟΣ
Μεγάλο αγαθό στη ζωή δεν είναι να αποκτήσει κανείς χρήματα, αλλά να έχει φόβο Θεού, για αυτό και ένας δίκαιος άνθρωπος με αρετή και φιλάνθρωπα αισθήματα είναι υποψήφιος για την Ουράνια Βασιλεία. Δυστυχώς όμως οι πλούσιοι είναι στην πλειοψηφία τους άπληστοι, άσπλαχνοι, χωρίς αγάπη και ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο, γεγονός που τους χρήζει άχρηστα μέλη της ανθρώπινης κοινωνίας αλλά και της Ουράνιας κατοικίας. Δεν είναι τυχαία τα λόγια του Κυρίου που βεβαίωνε ότι «είναι ευκολότερο να περάσει καμήλα μέσα από μια βελονότρυπα, παρά να μπει πλούσιος στη βασιλεία του Θεού».
Για αυτό οι χριστιανοί δεν πρέπει να ζηλεύουν την πλούσια ζωή των εύπορων αλλά να μιμούνται την φτωχική και απλή ζωή του Κυρίου και των αγίων Του, που ενώ ήταν στερημένοι από υλικά αγαθά, είχαν αμύθητα πνευματικά πλούτη.
Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΘΕΣΗ
Η σωστή χρήση του πλούτου: O Θεός επέτρεψε την κατοχή χρημάτων προκειμένου οι πλούσιοι μέσω της φιλανθρωπίας να βρουν συγχώρεση των αμαρτημάτων τους και να διαπραγματευτούν με αυτόν τον τρόπο το εισιτήριο τους για την Βασιλεία των Ουρανών. Ο πλούτος έχει χαρακτήρα αβέβαιο, πρόσκαιρο και ασταθή και θυμίζει στους ανθρώπους ότι αναλώνεται γρήγορα και δεν αξίζει να του δίνεται ιδιαίτερη σημασία.
Η στάση του χριστιανού: Οι χριστιανοί οφείλουν να αντιληφθούν την ματαιότητα του χρήματος και να δείχνουν ανοχή και υπομονή στις δύσκολες οικονομικά καταστάσεις. Ο Κύριος μεριμνά για όλα τα παιδιά Του και δεν τα εγκαταλείπει, για αυτό είναι αμαρτία να φερόμαστε εναντίον Του όταν υπάρχει οικονομική δυσχέρεια. Αντίθετα οφείλουμε να εκπαιδευτούμε όπως ο Ιώβ και να δεχόμαστε αγόγγυστα τις δοκιμασίες που επιτρέπει ο Θεός. Έτσι μπορούμε να ελπίζουμε για μια θέση κοντά Του στην Βασιλεία Του, αφού η αποδοχή των δυσκολιών είναι πράξη που θα ανταμειφθεί, ίσως πολύ περισσότερο από τις φιλανθρωπίες. Επίσης φέρουμε καίριο χτύπημα στον εχθρό, καθώς ο διάβολος όταν βλέπει ότι δεν στενοχωριόμαστε με την απώλεια χρημάτων, αλλά απεναντίας δοξολογούμε τον Κύριο, σταματά τον αγώνα του εναντίον μας για να μην μας εξασφαλίσει λαμπρά στεφάνια νίκης κατά του πονηρού.
Τέλος στο μυαλό μας θα πρέπει να έχουμε συνέχεια την παραβολή του πλούσιου και του Λάζαρου και να έχουμε ως παράδειγμα προς μίμηση τον φτωχό Λάζαρο που παρόλο δεν είχε ούτε τα αναγκαία και πάλευε με την πείνα, την αρρώστια και την εξαθλίωση, δεν αγανάκτησε ούτε παραπονέθηκε ποτέ ενάντια στην θεία πρόνοια.