ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Παρατηρώντας την ιστορική εξέλιξη της κοινωνικής θέσης της γυναίκας παγκοσμίως, ανά πολιτισμό, θρησκεία και χρονική περίοδο, συμπεραίνουμε πως οι γυναίκες που έζησαν σ’ ένα περιβάλλον με χριστιανική αγωγή και ήθη ήταν οι πιο ευνοημένες.
Η χριστιανική παράδοση είχε από την αρχή το πλεονέκτημα έναντι των άλλων θρησκειών να παρέχει στην γυναίκα το δικαίωμα της ισοτιμίας, της ελευθερίας και του σεβασμού της φύσης, της προσωπικότητας και της μοναδικότητας του ρόλου της ως μητέρας.
Κανένα άλλο πλάσμα στον κόσμο δεν είναι τόσο ευλογημένο όσο η γυναίκα. Μόνο εκείνη είναι προικισμένη όχι μόνο να γεννά και να ανατρέφει, αλλά να προστατεύει, να διαμορφώνει τον χαρακτήρα και το ήθος των παιδιών της και να θυσιάζεται για αυτά σε όλη της την ζωή.Δυστυχώς οι σύγχρονες ακραίες φεμινιστικές αντιλήψεις και πολλές θρησκείες, πολιτισμικές παραδόσεις, ακόμα και κοινωνικοοικονομικές πολιτικές, έχουν υποτιμήσει τον ρόλο της μητρότητας και την γυναικεία φύση και προβάλλουν την γυναίκα ως χειραγωγημένο όργανο των μισογυνιστών.
Παρότι είναι λυπηρό, η αρχαία Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση στο προαναφερόμενο κλίμα. Ο μισογυνισμός κατάφερε και επιβλήθηκε στις συνήθειες και στην συνείδηση των αρχαίων Ελλήνων παρακινούμενος από την παγανιστική πολυθεϊστική θρησκεία τους.
Ο ΓΑΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Στην αρχαία Ελλάδα και κυρίως στην Σπάρτη, οι άντρες ήταν υποχρεωμένοι από τον νόμο να παντρευτούν. Η αγαμία, ο γάμος σε προχωρημένη ηλικία και αυτός που έγινε με ακατάλληλο σύζυγο θεωρούνταν από τον νόμο ποινικά αδικήματα που τιμωρούνταν.
Έτσι λοιπόν οι περισσότεροι άντρες της αρχαίας εποχής αναγκάζονταν να παντρευτούν προκειμένου να αποφύγουν τις νομικές κυρώσεις. Τα κριτήρια επιλογής συντρόφου δεν ήταν φυσικά ο έρωτας και τα συναισθήματα, αλλά το προσωπικό συμφέρον. Η γυναίκα-σύζυγος όφειλε να είναι ικανή να εκπληρώσει τα εξής δύο καθήκοντα:
- Να χαρίσει στον άνδρα της απογόνους οι οποίοι θα τον γηροκομήσουν
- Να είναι μια πιστή και ισόβια οικονόμος του σπιτιού.
Το διαζύγιο, αν και θεωρητικά αποτελούσε δικαίωμα και των δύο φύλων, πρακτικά εφαρμοζόταν μόνο υπέρ του αρσενικού. Ο άντρας μπορούσε να χωρίσει την σύζυγό του χωρίς να υπάρχει κάποιος λόγος, ενώ η γυναίκα μόνο κατόπιν κακοποίησης και ανάρμοστης συμπεριφοράς του άντρα της. Πρακτικά όμως καμιά γυναίκα δεν μπορούσε να αποδείξει τις κατηγορίες περί κακοποίησης, γιατί λόγω του υποχρεωτικού εγκλεισμού της στο σπίτι δεν είχε μάρτυρες που θα επιβεβαίωναν τους ισχυρισμούς της. Επιπλέον η διαζευγμένη γυναίκα δεν έχαιρε καμιάς εκτίμησης από το κοινωνικό σύνολο, γεγονός που καθιστούσε μια δεύτερη ευκαιρία για γάμο αδύνατη.
ΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΓΥΝΑΙΚΟΝΟΜΟΙ: Στην αρχαία Ελλάδα και κυρίως στην Αθήνα είχε καθιερωθεί άγνωστο πως και πότε, ο θεσμός των γυναικονόμων. Οι γυναικονόμοι ήταν άντρες- άρχοντες, υπάλληλοι του Αρείου Πάγου που αποτελούσαν ένα είδος αστυνομίας ηθών. Ο αριθμός τους ήταν άγνωστος , όπως επίσης και αν ήταν αιρετοί ή κληρωτοί. Το μόνο γνωστό και σίγουρο είναι ότι είχαν ως έργο τον έλεγχο της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής των γυναικών, την καταστολή κάθε παρεκτροπής, την διατήρηση της ευκοσμίας και τέλος την επιβολή χρηματικών προστίμων και τιμωριών. Γεγονός όμως ήταν πως τόσο οι ποινές όσο και τα αδικήματα ήταν υπερβολικά, παράλογα και καταπατούσαν θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα καθώς επέβαλλαν τα εξής:
• Απαγόρευση συμμετοχής σε ιδιωτικές κοινωνικές εκδηλώσεις περισσότερων των τριάντα ατόμων. Τα ονόματα των παρευρισκόμενων έπρεπε να καταγράφονται σε λίστα που την παραλάμβαναν οι γυναικονόμοι.• Απαγόρευση εκδήλωσης θρήνου για απώλεια προσφιλούς προσώπου.
• Επιβολή συγκεκριμένου τύπου ιματισμού στις γυναίκες και λοιπά.
Κάθε παραβίαση των κανονισμών επέφερε χρηματική ποινή, όπως και διασυρμό της γυναίκας που παρανομούσε, καθώς το όνομα της αναγραφόταν σε πινακίδα που ήταν δημόσια εκτεθειμένη στην περιοχή του Κεραμεικού.
ΠΡΟΓΑΜΙΑΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Οι προγαμιαίες σεξουαλικές επαφές αποτελούσαν ηθικό παράπτωμα που είχε αρκετές κυρώσεις. Καταρχήν ο πατέρας του «παραστρατημένου» κοριτσιού είχε το δικαίωμα να το πουλήσει στο σκλαβοπάζαρο. Η επίσημη πολιτεία από την άλλη στερούσε από τις κοπέλες αυτές το δικαίωμα του καλλωπισμού και της εισόδου τους στα ιερά. Οποιαδήποτε παραβίαση αυτών των απαγορεύσεων είχε ως συνέπεια τον ξυλοδαρμό και την κακοποίηση τους από οποιοδήποτε συμπολίτη τους, με εξαίρεση όμως τον τραυματισμό και τον θάνατο.
ΜΟΙΧΕΙΑ: Στην περίπτωση της μοιχείας ο νόμος ήταν πολύ σκληρός και ειδικά για την γυναίκα. Καταρχήν η μοιχαλίδα έπρεπε να αποπεμφθεί και να διασυρθεί. Την έβαζαν πάνω σε ένα γάιδαρο και την γύριζαν σε όλη την πόλη για να την δουν όλοι και να την χλευάσουν. Στη συνέχεια την υποχρέωναν να σταθεί πάνω σε ένα λίθο στο κέντρο της πόλης για να συνεχιστεί η διαπόμπευση και ο εξευτελισμός της. Επιπλέον οι νόμοι της απαγόρευαν στην συνέχεια να μπαίνει στα ιερά ώστε να αποφευχθεί η διαφθορά και άλλων γυναικών που θα συναναστρέφονταν μαζί της. Επίσης όποιος άντρας επιθυμούσε σχέση και ήθελε να συγκατοικήσει μαζί της χαρακτηριζόταν ως άτιμος.
Υπήρχαν βέβαια και κάποιες ακραίες αντιδράσεις στην περίπτωση της μοιχείας, όπως η θανάτωση του μοιχού από τον απατημένο σύζυγο. Το παράδοξο είναι όμως πως αυτή η εγκληματική ενέργεια δεν θεωρείτο αδίκημα αλλά απεναντίας προβλεπόταν από τον νομικό κώδικα του Δράκοντα τον 7ο αιώνα π.Χ
Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
Στην αρχαία Ελλάδα τα ανύπαντρα κορίτσια δεν μπορούσαν να κυκλοφορούν ελεύθερα και να συναναστρέφονται νέους άντρες. Τον περισσότερο χρόνο ήταν περιορισμένα στον γυναικονίτη, ο οποίος ήταν το μέρος του σπιτιού που προοριζόταν για τις γυναίκες. Τις ελάχιστες φορές που τους επιτρεπόταν η έξοδος, συμμετείχαν μόνο σε θρησκευτικές τελετές.Η γυναίκα επίσης είχε περιορισμένα δικαιώματα πάνω στα περιουσιακά της στοιχεία. Σύμφωνα με τον νόμο η γυναίκα δεν είχε δικαίωμα να κληρονομήσει τον πατέρα της ως παντρεμένη ή ανύπαντρη, ακόμα και αν ήταν μοναχοκόρη. Στις λίγες περιπτώσεις που ένας πατέρας αποφάσιζε να κληροδοτήσει στην κόρη του την περιουσία του, υπήρχαν δύο περιορισμοί. Πρώτον δεν μπορούσε να κληροδοτηθεί πάνω από το ήμισυ της πατρικής περιουσίας και δεύτερον η γυναίκα δεν είχε το δικαίωμα να την διαθέσει ή να την υποθηκεύσει χωρίς την άδεια του αδερφού ή των συγγενών της.
Ένα άλλο θέμα στο οποίο η συμβολή της γυναίκας ήταν ανύπαρκτη ήταν η οικογενειακή θρησκευτική παράδοση. Η γυναίκα με τον γάμο της αποχωριζόταν την πατρική της οικογένεια και θρησκεία και ενσωματωνόταν στην οικογένεια και θρησκευτική παράδοση του συζύγου της. Συνεπώς μόνο ο γιος είχε το δικαίωμα και το προνόμιο συμμετοχής στην οικογενειακή λατρεία και αυτός αποτελούσε τον κληρονόμο της.
Η ΑΠΟΨΗ ΤΩΝ ΘΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΑ
Ακολουθώντας τις εντολές των θεών τους, οι αρχαίοι Έλληνες κακοποιούσαν και εκμεταλλεύονταν τις γυναίκες σωματικά και σεξουαλικά. Τα παραδείγματα είναι πολλά. Περιληπτικά όμως αναφέρουμε τα εξής:1. Ο θεός Απόλλωνας είχε δώσει χρησμό στους Δελφούς και απαιτούσε από τους πιστούς του να μαστιγώνουν τις γυναίκες προς τιμή του Διονύσου.
2. Στους ναούς των θεών και ιδιαίτερα της Αφροδίτης γινόταν σεξουαλική εκμετάλλευση των γυναικών που ήταν αφιερωμένες εκεί. Συγκεκριμένα στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε η συνήθεια ελεύθεροι πολίτες με δική τους βούληση, αιχμάλωτοι πολέμου και ανύπαντρα κορίτσια κατόπιν εντολής του πατέρα τους, να αφιερώνονται στους ναούς των θεών για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην καθαριότητα των χώρων, στην καλλιέργεια αγρών και στην περιποίηση και θεραπεία των ασθενών ιερέων. Τα άτομα αυτά λόγω του ότι αποτελούσαν τους δούλους των ναών, τα αποκαλούσαν ιερόδουλους.
Στους ναούς όμως που ήταν αφιερωμένοι στην Αφροδίτη, η οποία ήταν Ασιατική θεότητα, υπήρχε μια ιδιαίτερη συνήθεια που προερχόταν από τις ανατολικές πολυθεϊστικές θρησκείες και σταδιακά βρήκε γόνιμο έδαφος εφαρμογής και στα άλλα ιερά. Η συνήθεια αυτή εξανάγκαζε τις γυναίκες ιερόδουλους να συνουσιάζονται με άντρες-επισκέπτες των ναών. Το αν υπήρχε και οικονομική συναλλαγή σε αυτή την πράξη δεν μπορούμε να το βεβαιώσουμε και να το αποδείξουμε. Το σίγουρο πάντως είναι πως η ηθική διαφθορά των θεών και των ιερέων τους ήταν τέτοια που αγνοούσε την επιθυμία και την προσωπικότητα της γυναίκας και στερώντας τα ανθρώπινα δικαιώματα της την υποβίβαζε στο ρόλο του ζώου που γινόταν αντικείμενο ικανοποίησης των σεξουαλικών αναγκών των διεφθαρμένων μισογυνιστών δωδεκαθεϊστών.
Η ΑΠΟΨΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ
ΣΟΛΩΝΑΣ: Σύμφωνα με τον νόμο που θέσπισε, απαγορευόταν στην γυναίκα να κυκλοφορεί το βράδι και στις εξόδους της δεν μπορούσε να φορά ποικιλία ρούχων ούτε να κρατά ακριβά φαγώσιμα.ΠΛΑΤΩΝΑΣ: Υποστήριζε πως όποιος άνδρας δεν κατάφερνε να ζήσει με δικαιοσύνη, στην επόμενη ζωή του θα γεννιόταν γυναίκα ως τιμωρία.
ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ: Θεωρούσε πως η ενασχόληση της γυναίκας με την ρητορική ήταν πολύ κακό πράγμα και ανάρμοστο. Επίσης ήταν απαράδεκτο να ασχολείται με τα κοινά γιατί αποτελούσε μεγάλη προσβολή για έναν άνδρα να διοικείται από μια γυναίκα.
ΗΣΙΟΔΟΣ: Στη Θεογονία ο Ησίοδος αναφέρει πως η γυναίκα είναι μια ωραία συμφορά που κατασκευάστηκε από τον Ήφαιστο και προικίστηκε από την Αφροδίτη με πονηριά, φλυαρία και μοχθηρία. Μόλις ολοκληρώθηκε η δημιουργία της ο Δίας την έστειλε στους άνδρες ως επιδημία και παγίδα για να τους παραπλανήσει. Οι γυναίκες ήταν τεμπέλες σαν τους κηφήνες και τα μόνα πράγματα που μπορούσαν να κάνουν ήταν να κυοφορούν παιδιά και να κάνουν τον έγγαμο βίο, ένα βασανιστήριο για τους άνδρες.
ΑΙΣΧΥΛΟΣ: Στο έργο του «Ευμενίδες» ο Αισχύλος υποστηρίζει πως μόνο ο πατέρας ενός παιδιού μπορεί να καλείται γονιός. Ο άντρας σπέρνει, άρα αυτός γεννά και του ανήκει δικαιωματικά ο τίτλος. Η γυναίκα είναι μια ξένη που απλά φιλοξενεί το έμβρυο.
ΕΥΡΥΠΙΔΗΣ: Ο Ευρυπίδης μισούσε τις γυναίκες και στο έργο του «Ιπόλλυτος» το εξέφραζε σε κάθε ευκαιρία.
ΠΑΛΛΑΔΟΣ: Ο συγκεκριμένος αρχαίος συγγραφέας έχει γράψει το κύκνειο άσμα της άποψης του παγανισμού για την γυναίκα. Λέει λοιπόν ότι η γυναίκα είναι μια χολή που στην διάρκεια της ζωής της μόνο δύο καλές στιγμές χαρίζει στον άνδρα της. Η μία είναι στο νυφικό κρεββάτι και η άλλη στο νεκροκρέββατό της.ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Κλείνοντας λοιπόν το θέμα του μισογυνισμού στην αρχαιότητα, οφείλουμε να διευκρινίσουμε ότι με τα γραφόμενα μας δεν σκοπεύουμε να αμαυρώσουμε το μεγαλείο του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού. Το αρχαίο πνεύμα προίκισε πλούσια την ανθρωπότητα, διασώθηκε και καταξιώθηκε με την αδιαίρετη ένωση του με τον Χριστιανισμό και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της σημερινής ταυτότητας μας.
Εμείς οι Χριστιανοί σεβόμαστε την αρχαία Ελλάδα και την τιμάμε, αλλά μόνο για τα σωστά σημεία της φιλοσοφίας και των τεχνών της. Σε ότι αφορά το κομμάτι που περιλαμβάνει την πολυθεϊστική δαιμονική θρησκεία και την αιμοχαρή ειδωλολατρία της, μόνο απέχθεια μπορούμε να αισθανθούμε, γιατί αυτό αξίζει.
Η Χριστιανική θέση είναι σαφής και ξεκάθαρη, αντίθετα με τους Νεοπαγανιστές που δρουν όπως πάντα εχθρικά και διχαστικά. Για αυτούς οτιδήποτε Χριστιανικό είναι κακό και επιζήμιο για την ανθρωπότητα και παραποιούν και την ιστορική αλήθεια προκειμένου να το αποδείξουν. Αντίθετα σιωπούν για την δωδεκαθεϊστική διαφθορά, κακία και ανηθικότητα και στρέφονται εναντίον όποιων τολμούν να τους αποκαλύψουν και να εκθέσουν την πραγματική θρησκευτική ταυτότητα του αρχαιοελληνισμού.