Ο χριστιανικός βίος χαρακτηρίζεται από την εκτέλεση των δύο νόμων του Θεού με πραγματική πίστη, αληθινή αγάπη και ολοκληρωτική αφοσίωση. Οι νόμοι αυτοί είναι ο εσωτερικός και ο εξωτερικός.
Τον εσωτερικό νόμο τον αποτελεί η συνείδηση μας η οποία καθορίζει και ελέγχει τις ενέργειες μας. Ο εξωτερικός νόμος από την άλλη είναι οι δέκα εντολές που δόθηκαν από τον Κύριο στον εβραϊκό λαό μετά την απελευθέρωση του από τον αιγυπτιακό ζυγό και κατά την πορεία του στην γη της επαγγελίας. Οι δέκα αυτές εντολές που έχουν διαχρονική ισχύ και εφαρμόζονται και στην σημερινή εποχή ήταν γραμμένες σε δύο πλάκες. Αυτή η ενέργεια του Κυρίου ήταν συμβολική καθώς οι πλάκες αντιπροσώπευαν δύο είδη αγάπης: αγάπη προς τον Θεό και αγάπη προς τον πλησίον. Έτσι ο εβραϊκός λαός αρχικά και ο χριστιανικός αργότερα μέσω των εντολών αυτών εκπαιδεύτηκαν και έμαθαν να ασκούν σωστά τα καθήκοντα τους απέναντι στον Θεό (μέσω των τεσσάρων πρώτων εντολών) και στον συνάνθρωπό τους(μέσω των τελευταίων έξι).
1. Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός ο εξαγαγών σε εκ γης Αιγύπτου, εξ οίκου δουλείας. Ουκ έσονταί σοι θεοί έτεροι πλην εμού.
Με την 1η εντολή μας ζητούνται τα εξής:
• Να πιστεύουμε στον Θεό και να έχουμε τον φόβο Του.
• Να Του δείχνουμε εμπιστοσύνη, αγάπη, υπακοή και να Τον ευχαριστούμε για την παρουσία Του στη ζωή μας.
• Να Τον επικαλούμαστε ως βοηθό μας.
• Να Τον ομολογούμε και να μην Τον απαρνούμαστε ποτέ.
2. Ου ποιήσεις σεαυτώ είδωλον, ουδέ παντός ομοίωμα, όσα εν τω ουρανώ άνω και όσα εν τη γη κάτω και όσα εν τοις ύδασι υποκάτω της γης˙ ου προσκυνήσεις αυτοίς ουδέ μη λατρεύσεις αυτοίς.
Η 2η εντολή απαγορεύει την ειδωλολατρία και τη θεωρεί αμάρτημα. Η χρήση των αγίων εικόνων όμως δεν αντιτίθεται σε αυτή την εντολή γιατί ουσιαστικά τιμάμε την απεικόνιση και όχι το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένη μια εικόνα. Απεναντίας οφείλουμε να τιμάμε τις εικόνες που παριστάνουν τον Κύριο, την Παναγία, τους αγίους καθώς και τα έργα και θαύματα του Δημιουργού μας.
Με την 2η εντολή επίσης καταδικάζεται η πλεονεξία, η λαιμαργία και η υπερηφάνεια τα οποία είναι αδυναμίες και αμαρτήματα που υπηρετούν τα υλικά αγαθά και τις σαρκικές επιθυμίες και όχι το μεγαλείο του Θεού.
3. Ου λήψει το όνομα Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω.
Δεν πρέπει χρησιμοποιούμε ποτέ άσκοπα το όνομα του Κυρίου. Αυτό γίνεται όταν λέμε ψέματα, όταν μιλάμε για τον Θεό με ασέβεια και όταν ορκιζόμαστε στο όνομά Του. Σε αναγκαίες περιπτώσεις βέβαια όπως όταν το απαιτεί ο νόμος, δίνουμε όρκο, με τη προϋπόθεση όμως ότι δεν θα τον παραβούμε.
4. Μνήσθητι την ημέραν των σαββάτων αγιάζειν αυτήν˙ έξ ημέρας εργά και ποιήσεις πάντα τα έργα σου˙ τη δε ημέρα τη εβδόμη σάββατα Κυρίω τω Θεώ σου.
Ο Θεός έκανε τον κόσμο σε 6 ημέρες και την 7η, το Σάββατο, αναπαύτηκε. Το Σάββατο δεν τηρείται τώρα αυστηρά σαν αγία ημέρα αλλά ως συνέχιση του αρχικού σεβασμού της ημέρας αυτής. Απλώς διακρίνεται από τις άλλες ημέρες της εβδομάδας με μία χαλάρωση του κανόνα της νηστείας.
Η εκκλησία μας τηρεί ως αγία ημέρα την πρώτη της εβδομάδας, δηλαδή την Κυριακή. Άγιες ημέρες, εκτός από την Κυριακή είναι οι κύριες γιορτές και οι ημέρες νηστείας.
Κύριες γιορτές είναι αυτές που τελούνται για ανάμνηση των γεγονότων που έγιναν για τη σωτηρία μας και οι γιορτές της Παναγίας:
• Ημέρα γέννησης της Παναγίας (8 Σεπτεμβρίου)
• Εισόδια Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου)
• Ευαγγελισμός Θεοτόκου (25 Μαρτίου)
• Ημέρα γέννησης Χριστού (25 Δεκεμβρίου)
• Ημέρα βάπτισης Κυρίου, Θεοφάνεια (6 Ιανουαρίου)
• Υπαπαντή Κυρίου (2 Φεβρουαρίου)
• Μεταμόρφωση Κυρίου (6 Αυγούστου)
• Είσοδος Κυρίου στα Ιεροσόλυμα (Κυριακή Βαΐων)
• Πάσχα
• Ανάληψη Κυρίου (40 ημέρες μετά το Πάσχα)
• Γιορτή Πεντηκοστής, ανάμνηση καθόδου του Αγίου Πνεύματος (50 ημέρες μετά το Πάσχα)
• Ύψωση Τιμίου Σταυρού από Αγία Ελένη (14 Σεπτεμβρίου)
• Κοίμηση Θεοτόκου (15 Αυγούστου)
Ημέρες νηστείας:
• Τεσσαρακοστή: διαρκεί 40 ημέρες και γίνεται σε ανάμνηση του παραδείγματος του Κυρίου που νήστεψε 40 ημέρες.
• Μεγάλη Εβδομάδα, που είναι αφιερωμένη στην ανάμνηση του Πάθους του Χριστού.
• Τετάρτη: ανάμνηση προδοσίας Ιούδα.
• Παρασκευή: εις μνήμη θανάτου του Ιησού
• 40 ημέρες πριν τα Χριστούγεννα και 14 ημέρες πριν την Κοίμηση της Θεοτόκου: νηστεύουμε ως άσκηση και για προετοιμασία.
• Πριν των Αγίων Αποστόλων: για μίμηση των Αποστόλων που νήστεψαν ως προετοιμασία για το κήρυγμα του Ευαγγελίου.
5. Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου, ίνα ευ σοι γένηται και ίνα μακροχρόνιος γένη επί της γης.
Τα καθήκοντά μας προς τους γονείς είναι:
• Σεβασμός
• Υπακοή
• Να τους φροντίζουμε όταν είναι άρρωστοι και γέροντες
• Να προσευχόμαστε για τις ψυχές τους μετά το θάνατό τους και να εκτελούμε τις τελευταίες τους επιθυμίες, αν δεν είναι αντίθετες βέβαια με τον Θείο και τον κρατικό νόμο.
Άτομα που θεωρούνται γονείς μας, σύμφωνα με την 5η εντολή, είναι:
• Πνευματικοί πατέρες
• Ανάδοχος (νονός)
• Κυβερνήτες της χώρας
• Δάσκαλοι και καθηγητές
• Γέροντες σε ηλικία
• Ευεργέτες
6. Ου φονεύσεις.
Φόνος θεωρείται:
• Ανθρωποκτονία
• Άμβλωση
• Άδικη καταδίκη αθώου
• Αθώωση εγκληματία
• Εγκατάλειψη και απροθυμία για παροχή βοήθειας σε βαριά ασθενή ή τραυματία.
• Αυτοκτονία
Δεν θεωρείται φόνος αυτός που γίνεται στην εκτέλεση καθήκοντος, όπως στον πόλεμο για την υπεράσπιση της πίστης και της πατρίδας μας.
7. Ου μοιχεύσεις.
Μοιχεία θεωρείται:
• Η πορνεία
• Η μοιχεία
• Η αιμομιξία
8. Ου κλέψεις.
Κλοπή θεωρείται:
• Η ληστεία
• Η απάτη
• Η ιεροσυλία
• Η δωροδοκία και δωροληψία
• Το να πληρώνεται κανείς χωρίς να εργάζεται ή να εργάζεται βαρετά
• Ο εκβιασμός
9. Ου ψευδομαρτυρήσεις κατά του πλησίον σου μαρτυρίαν ψευδή.
Η ψευδομαρτυρία απαγορεύεται και με τις 3 μορφές της:
• Ψεύτικη κατηγορία στο δικαστήριο.
• Ψεύτικη κατηγορία εκτός δικαστηρίου για κάποιον που δεν είναι παρών.
• Άδικη κατηγορία που απευθύνουμε άμεσα σε ένα πρόσωπο.
Το Ευαγγέλιο μας απαγορεύει να κρίνουμε τους άλλους, ακόμα και όταν αμαρτάνουν. Μόνο αν καλούμαστε από το νόμο του κράτους μπορούμε να το κάνουμε.
10. Ουκ επιθυμήσεις όσα τω πλησίον σου εστί.
Απαγορεύεται η ζήλεια για τ’ αγαθά του πλησίον μας που εκφράζεται ως φιλαργυρία, φιλοδοξία και σκέψη για μοιχεία. Απαγορεύονται όχι μόνο οι άνομες πράξεις αλλά και οι κακές σκέψεις για δύο λόγους. Πρώτον, η ψυχή γίνεται ακάθαρτη και ανάξια για τον Θεό όταν επιτρέπει άσχημες σκέψεις. Δεύτερον, από τις σκέψεις και τις επιθυμίες μπορούν πολύ εύκολα να αναπηδήσουν οι κακές πράξεις.