ΠΡΟΣΕΥΧΗ

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗ

1. Διοικητικός διαχωρισμός της Εκκλησίας:
• ΕΝΟΡΙΑ: Είναι η εκκλησιαστική κοινότητα που την συγκροτούν οι πιστοί που κατοικούν στα όρια μιας συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής. Κέντρο της είναι ο Ενοριακός Ιερός Ναός.
• ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ-ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ: Τις συγκροτούν οι ενορίες.
• ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ-ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ: Τις συγκροτούν οι Μητροπόλεις και οι Αρχιεπισκοπές.
• ΕΚΚΛΗΣΙΑ: Την αποτελούν από κοινού οι εκκλησιαστικές κοινότητες.
2. Ερμηνεία των χαρακτηριστικών της Εκκλησίας:
• ΜΙΑ: Αναφέρεται στην ενότητα των μελών της εκκλησίας και στην ένωσή  τους με τον Θεό. Αυτό επιτυγχάνεται με την κοινή πίστη, την συμμετοχή των πιστών στα Ιερά Μυστήρια, την κοινή προσευχή και την συμμετοχή τους στην ενοριακή ζωή.
• ΑΓΙΑ: Είναι η αγιότητα για την οποία οι πιστοί οφείλουν να αγωνίζονται. Το παράδειγμα το έδωσε ο ίδιος ο Κύριος που με την σταυρική Του θυσία και τον εκούσιο θάνατό Του καθάρισε την Εκκλησία.
• ΚΑΘΟΛΙΚΗ: Η καθολικότητα δείχνει την δυναμική της Εκκλησίας να συμπεριλαμβάνει κάθε άνθρωπο. Όλοι οι άνθρωποι δικαιούται την σωτηρία τους και επιθυμούν να συμπεριληφθούν στο λαό του Θεού. Την παγκοσμιοποίηση της Εκκλησίας προκήρυξαν οι Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης και υπηρέτησαν οι άγιοι Απόστολοι από την ημέρα της Πεντηκοστής.
• ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ: Φανερώνει την γνησιότητα της πίστης και της ευαγγελικής ζωής που στηρίζεται στις μαρτυρίες των Αποστόλων οι οποίοι ήταν οι αδιάψευστοι μάρτυρες της ζωής και της διδασκαλίας του Κυρίου. Την μαρτυρία αυτή, στην οποία στηρίζονται τα πάντα στην Εκκλησία, ερμήνευσαν οι Πατέρες στις Οικουμενικές Συνόδους και καθόρισαν το περιεχόμενο της πίστης της Εκκλησίας.
3.   Ο πνευματικός ρόλος της Εκκλησίας: Η κάθε ενορία και κάθε εκκλησιαστική δομή αποτελεί πλήρη Εκκλησία, ανεξάρτητα από τον αριθμό των πιστών και με τη ζωή της ενώνει τους πιστούς με τον Κύριο Ιησού Χριστό. Στην Εκκλησία, ο Χριστιανός βαπτίζεται, λαμβάνει το Άγιο Πνεύμα, συγχωρούνται οι αμαρτίες του, κοινωνεί των Αχράντων Μυστηρίων, ευλογείται, διδάσκεται την πίστη, ενισχύεται με την προσευχή και βιώνει την αγάπη των αδερφών του.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΚΥΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Ο άνθρωπος προσευχόμενος παρακαλεί τον Θεό Πατέρα για διάφορα θέματα. Ο Θεός απαντά στην προσευχή μας με τρεις τρόπους: ΝΑΙ, ΟΧΙ, ΠΕΡΙΜΕΝΕ

1. ΝΑΙ: Ο Κύριος απαντά καταφατικά στην προσευχή όταν:
• Ζητάμε την ατομική μας σωτηρία
• Προσευχόμαστε για την σωτηρία οικείων και συγγενικών προσώπων
• Τον παρακαλούμε για την πνευματική μας κάθαρση
• Αποζητάμε την παρουσία Του
2. ΟΧΙ: Ο Κύριος είναι αρνητικός όταν:
• Ζητάμε τις κοσμικές δόξες
• Ο πιστός αποξενώνεται από τους συνανθρώπους του
• Υπάρχει εκκλησιαστική νωχελικότητα
• Ο Θεός έχει δεύτερη θέση στη ζωή μας
• Υπάρχει χριστιανισμός χωρίς σταυρό
3. ΠΕΡΙΜΕΝΕ: Στις περιπτώσεις που υπάρχει ανάγκη για περισσότερη ωρίμανση

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

Στην Αγία Γραφή είναι καταγεγραμμένα περιστατικά όπου έγινε αισθητή η παρουσία του Κυρίου. Είναι απόδειξη ότι ο Θεός μας συντροφεύει την ώρα που προσευχόμαστε, μας ακούει και ενίοτε φανερώνει άμεσα την δύναμή Του.

Τέτοια περιστατικά ήταν:

• Σε μια συγκέντρωση πιστών, προφητών και διδασκάλων στην Αντιόχεια  και ενώ προσεύχονταν, ακούστηκε η φωνή του Αγίου Πνεύματος.
• Με την προσευχή διαλύονται όλες οι δυσκολίες.
• Την ώρα της προσευχής έχουμε αποκάλυψη του Κυρίου και κοινωνία με τον Θεό. Χαρακτηριστικό περιστατικό η μεταμόρφωση του Κυρίου στον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη.
• Όταν ο πιστός προσεύχεται ενώ βρίσκεται σε αγωνία, θα λάβει την απαραίτητη σύνεση.
• Ο Άγγελος Κυρίου ενισχύει τον πιστό στον αγώνα του όπως ο Άγγελος έκανε στον Χριστό την ώρα της προσευχής του στη Γεσθημανή.
• Την ώρα της προσευχής ανοίγουν οι πνευματικοί ουρανοί.
• Στην προσευχή ο χριστιανός ανακαλύπτει ότι όλοι οι άνθρωποι είναι αδέρφια και δεν πρέπει να αφήνει διακρίσεις και διαιρέσεις να τον απομακρύνουν από τους συνανθρώπους του.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ

           Οι συμβουλές της Γραφής είναι:

• Όταν αυξάνουν η επιτυχία και η φήμη σου, εσύ να αποσύρεσαι από τα ανθρώπινα χειροκροτήματα και να προσεύχεσαι.
• Όταν η ένταση και η βία μεγαλώνουν γύρω σου, εσύ να αποσύρεσαι από την αντιπαλότητα και να προσεύχεσαι για την ειρήνη.
• Όταν τα εισοδήματά σου αυξάνουν, εσύ να αποσύρεσαι από την επικίνδυνη αφθονία και να προσεύχεσαι.
• Όταν η ασθένεια και ο πόνος σε ταλαιπωρούν, εσύ να προσεύχεσαι έχοντας εμπιστοσύνη στον Κύριο.
• Όταν σε πληγώνει η εκκλησιαστική περιθωριοποίηση, εσύ να αποσύρεσαι από τον θρησκευτικό ζηλωτισμό και να προσεύχεσαι για την αδερφικότητα.
• Όταν γύρω σου κυριαρχεί η διαφθορά, εσύ να απομακρύνεσαι από τον λαβύρινθο της απιστίας και να προσεύχεσαι.
• Όταν οι δυσκολίες μαστιγώνουν ασταμάτητα τη ζωή σου, εσύ να αποσύρεσαι από την ανθρώπινη απελπισία και να προσεύχεσαι για να λάβεις ενισχύσεις από τον Κύριο.
• Όταν αισθάνεσαι την ανθρώπινη εγκατάλειψη, εσύ να απομακρύνεσαι από την παγίδα της γήινης μοναξιάς και να προσεύχεσαι.

ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΦΑΝΕΡΑ

Πρέπει ο Χριστιανός να δίνει μαρτυρία για την πίστη του ενώπιον των ανθρώπων. Αυτό όμως οφείλει να το κάνει ταπεινά και σταθερά, χωρίς προκλητικότητα και επιτιμητικό ύφος. Οι λόγοι είναι τρεις:

• Ο Χριστιανός όσο και να θέλει να κρυφτεί, δεν θα τα καταφέρει. Η πίστη και η ανάγκη για προσευχή θα εκδηλωθούν κάποια στιγμή.
• Η κρυφή προσευχή σημαίνει παραβίαση της εντολής του Θεού που προτρέπει τους πιστούς να εκδηλώνουν την πίστη τους.
• Όταν η αμαρτία είναι προκλητική και κατακλύζει την οικουμένη, οι χριστιανοί δεν πρέπει να συμπεριφέρονται με φόβο αλλά με παρρησία να προσεύχονται για την ηθική αφύπνιση των συνανθρώπων τους.

Μερικές περιπτώσεις όπου η προσευχή μπορεί να γίνει φανερά αλλά με φρόνηση:

·         Σε ταξίδι με μέσο μαζικής μεταφοράς μπορείς να αναγνώσεις το προσευχητάριό σου.

·         Στο εστιατόριο ευχαρίστησε τον Κύριο.

·         Στην εκδρομή και στην εξοχή δώσε την μαρτυρία σου για την δημιουργία του Θεού.

·         Στην σύσκεψη των γονέων του σχολείου των παιδιών σου εξήγησε ότι η παιδεία Κυρίου αποτελεί τη βάση της παιδαγωγικής.

·         Στο περιβάλλον σου που βλασφημήθηκε το όνομα του Θεού και τα ιερά πρόσωπα των Αγίων, διαμαρτυρήσου.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

• Υπάρχει πραγματική επιθυμία για προσευχή.
• Είναι κάτι που το μαθαίνουμε.
• Πρέπει να είναι σύντομη.
• Προσευχόμαστε με εγκαρδιότητα.
• Προσευχόμαστε σαν αδέρφια.
• Προσευχόμαστε με σεβασμό.
• Προτάσσουμε αιτήματα για τη σχέση μας με τον Θεό.
• Αιτούμαστε για τις ανάγκες μας.
• Πρώτα οφείλουμε να συμφιλιωθούμε με τους αδερφούς μας.

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

• Η προσευχή του Κυρίου αφορά στην αποστολή Του ή στην παιδαγωγία των μαθητών Του. Αυτό γίνεται φανερό κατά την περίοδο της 40ημερης παραμονής Του στην έρημο. Με νηστεία και ακατάπαυστη προσευχή προετοιμάστηκε και εγκαινίασε την αποστολή και το έργο Του.
• Η προσευχή του Κυρίου στο Όρος των Ελαιών ήταν για την προετοιμασία Του για την δοκιμασία του τέλους.
• Ο Κύριος προσευχήθηκε στον Πατέρα Του για να αντλήσει δύναμη για το μαρτύριο που Τον περίμενε. Η ενίσχυση του Αγγέλου ήταν η άμεση απάντηση του Πατέρα εκείνη τη στιγμή, ενώ η Ανάστασή Του, που αποτελεί και την κεντρική στιγμή της σωτηρίας της ανθρωπότητας, είναι η τελική απάντηση στην προσευχή του Θεανθρώπου.
• Τη βραδιά του Μυστικού Δείπνου ο Κύριος πριν προσευχηθεί, δίδαξε τους μαθητές Του τον τρόπο της προσευχής. Τους τόνισε ότι ο προσευχόμενος πάντα εισακούεται από τον Δημιουργό, ειδικά όταν πράττει εις το όνομα του Κυρίου.  Η τελευταία φράση δεν αποτελεί μια απλή διατύπωση αλλά έδωσε νέα διάσταση στην έννοια της προσευχής. Σημαίνει πως ο πιστός έχει αληθινό δέσιμο με τον Θεό, ζει σύμφωνα με τις εντολές Του και προσεύχεται με αγάπη.

ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΠΟΥ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΤΗΝ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

1. Ο Αβραάμ παρακαλεί τον Θεό να ευλογήσει τον υιό του Ισμαήλ και Εκείνος ανταποκρίνεται στο αίτημά του.
2. Όταν ο Λωτ πήρε εντολή από τον Κύριο να εγκαταλείψει τα Σόδομα και να ανεβεί στο βουνό, εκείνος υπάκουσε αλλά Του ζήτησε να κατοικήσει σε μια ασήμαντη πόλη, την Σηγώρ γιατί φοβόταν ότι λόγω ηλικίας δεν θα τα κατάφερνε στην ορειβασία. Ο Θεός άκουσε την παράκλησή του και περίμενε τον Λωτ να εγκατασταθεί στην νέα του πόλη για να καταστρέψει τα Σόδομα.
3. Ο Αβραάμ έστειλε έναν υπηρέτη του στην Μεσοποταμία για να βρει την κατάλληλη σύζυγο για τον γιο του τον Ισαάκ. Όταν ο υπηρέτης έφτασε στον προορισμό του, προσευχήθηκε και πριν την τελειώσει εμφανίστηκε μπροστά του η Ρεβέκκα.
4. Ο Ιακώβ πάλεψε με τον Θεό και Τον νίκησε. Ως έπαθλο ζήτησε να τον ευλογήσει και ο Κύριος το έκανε.
5. Οι Ισραηλίτες παρακάλεσαν τον Κύριο να τους ελευθερώσει από τον Αιγυπτιακό ζυγό, όπως και έγινε.
6. Ο Μωυσής, πιεζόμενος από τον γογγυσμό των Ισραηλιτών στην έρημο που δεν είχαν νερό, προσευχήθηκε και θαυματουργικά άνοιξε στον βράχο μια πηγή.
7. Κάθε φορά που ο Μωυσής ύψωνε τα χέρια του στον Θεό σε προσευχή, οι Ισραηλίτες νικούσαν τους Αμαληκίτες που τους καταδίωκαν στην έρημο.
8. Όταν ο Μωυσής ανέβηκε στο όρος Σινά για να παραλάβει τις πλάκες με τους νόμους του Θεού, οι Ισραηλίτες έφτιαξαν ένα χρυσό μοσχάρι και το προσκυνούσαν. Ο Μωυσής προσευχήθηκε στον Θεό για να αποτρέψει τον θυμό Του και Εκείνος τον άκουσε.
9.  Ο Θεός άκουσε την προσευχή της προφήτισσας Άννας που ήταν άτεκνη και της χάρισε έναν γιο, τον προφήτη Σαμουήλ.
10. Ο Σολομώντας ζήτησε από τον Κύριο σοφία και ο Θεός του έδωσε όλα τα προσόντα για να γίνει ο πιο δίκαιος βασιλιάς.
11. Ο Ιώβ προσευχήθηκε μετά τον πειρασμό και ο Θεός του έδωσε τα διπλά αγαθά που είχε χάσει.
12. Ο Ιωνάς προσευχήθηκε μέσα από την κοιλιά του κήτους και ο Θεός τον έβγαλε ζωντανό.
13. Ο Ζαχαρίας, που ήταν άτεκνος, προσευχήθηκε στον Θεό να του δώσει τέκνο και ο Κύριος του έδωσε τον Ιωάννη τον Πρόδρομο.
14. Ο ληστής στον σταυρό, μετανοημένος, ζήτησε την σωτηρία από τον Κύριο και ο Ιησούς τον πήρε μαζί Του στον Παράδεισο.
15. Οι απόστολοι Πέτρος και Ιωάννης προσευχήθηκαν, όταν φυλακίστηκαν από το Ιουδαϊκό Συνέδριο, για να ζητήσουν τη βοήθεια Του και ο Θεός απάντησε με έναν σεισμό που τους ελευθέρωσε.

ΠΑΤΕΡΙΚΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ

1. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ
• Την ώρα της Θείας Λειτουργίας στον Ιερό Ναό, ο νους του πιστού πρέπει να είναι προσηλωμένος στην προσευχή και όχι στα βιοτικά και καθημερινά.
• Η προσευχή πρέπει να συνοδεύεται από ηθικό βίο.
• Ο πιστός δεν πρέπει να απουσιάζει από την κοινή προσευχή ούτε να αποχωρεί πριν ολοκληρωθεί η τελούμενη Ακολουθία.
• Ο χριστιανός ηρεμεί όταν προσεύχεται αδιαλείπτως στην διάρκεια της ημέρας, είτε για να ζητήσει την προστασία Του είτε για να Τον ευχαριστήσει για όσα του πρόσφερε. Απαραίτητη είναι και η ψαλμωδία κατά τη διάρκεια της προσευχής γιατί όταν υπάρχει μονοτονία, πολλές φορές η ψυχή αισθάνεται ανία και αφαιρείται, ενώ με την ποικιλία της ψαλμωδίας ανανεώνεται η επιθυμία της ψυχής και αναζωπυρώνεται η προσοχή μας.
• Ο πιστός πρέπει να ζητά τα πνευματικά αγαθά από τον Κύριο. Τα φθαρτά υλικά τα χαρίζει ο Θεός καθημερινά και δεν υπάρχει λόγος να τα αποζητούμε.
• Η προσευχή πρέπει να ξεκινά με την δοξολογία του Κυρίου, με αίσθημα ταπεινοφροσύνης και στη συνέχεια να ακολουθούν τα αιτήματα του πιστού.
• Δεν πρέπει να υπάρχει απογοήτευση αν ο Κύριος καθυστερήσει ακόμα και πολλά έτη στις αιτήσεις της προσευχής. Οφείλουμε να περιμένουμε με υπομονή και να προσευχόμαστε αδιαλείπτως.
• Ο Θεός γνωρίζει τις καθημερινές υλικές ανθρώπινες ανάγκες και τις προσφέρει χωρίς να χρειάζεται προσευχή. Η Ουράνια Βασιλεία όμως και όλα τα ανώτερα πνευματικά εφόδια κατακτώνται μόνο με υπομονή, ειλικρινή πίστη και επίμονη προσευχή. Έτσι όταν ο Κύριος κρίνει ότι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για να τα δώσει, τότε ο πιστός γνωρίζει την πραγματική αξία του δώρου του Θεού.
2. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ
• Είναι προτιμότερο για τον άνθρωπο να σκέφτεται τον Θεό παρά να αναπνέει.
• Με την προσευχή μεταφερόμαστε στον Θεό.
• Η προσευχή και η αγρυπνία είναι ωφέλιμα για τον άνθρωπο. Παράδειγμα είναι ο ίδιος ο Ιησούς που αγρυπνούσε και προσευχόταν πριν το Θείο Δράμα.
3. ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
• Η προσευχή έχει μεγάλη ισχύ όταν γίνεται από πολλούς όπως από την οικογένεια ή την εκκλησιαστική κοινότητα.
• Η προσευχή είναι μεγάλο όπλο και αποτελεί για τον Χριστιανό ασφάλεια, λιμάνι, έναν ανεκτίμητο θησαυρό και απλησίαστο τόπο για τους εχθρούς. Οι πολέμιοι, υποκινούμενοι από τα πονηρά πνεύματα, προσπαθούν να παραπλανήσουν τον πιστό και να τον ρίξουν στην αδιαφορία ώστε να μην προσεύχεται. Για αυτό είναι απαραίτητη η επαγρύπνηση.
• Για να είναι ευπρόσδεκτη η προσευχή από τον Θεό πρέπει να πληρεί τις εξής προϋποθέσεις:

                             Να είμαστε άξιοι να λάβουμε αυτό που ζητάμε.

                            Να προσευχόμαστε σύμφωνα με τους νόμους του Θεού.

                            Να είναι συνεχής η προσευχή μας.

                            Να μην ζητάμε τίποτα βιοτικό.

                            Να μην ζητάμε εκείνο που μας συμφέρει.

                            Να προσφέρουμε όλα τα δικά μας.

·         Η προσευχή είναι η συνομιλία του πιστού με τον Κύριο και αποτελεί όπλο ανίκητο, τείχος ανυπέρβλητο, λύτρωση των αμαρτημάτων και αιτία μύριων αγαθών.

·         Η Γραφή αναφέρει ότι η προσευχή αποτέλεσε την αιτία πολλών αγαθών ενεργειών εις όφελος του ανθρώπου:

           Ελκύει το έλεος και την φιλανθρωπία του Θεού.

           Χαρίζει τη σωτηρία σε πόλεις, έθνη, στην οικουμένη ολόκληρη.

           Έσωσε τον Δανιήλ από τα λιοντάρια, γέννησε τον προφήτη Σαμουήλ,

                            χάρισε νικηφόρους πολέμους στον Δαβίδ.

·         Δεν πρέπει με την προσευχή να ζητάμε τα φθαρτά όπως την ομορφιά του σώματος, τον πλούτο των χρημάτων και την δύναμη των αξιωμάτων.

·         Πρέπει να προσευχόμαστε πρωί και βράδι. Τις πρωινές ώρες οφείλουμε να ευχαριστούμε τον Θεό για τα αγαθά που μας χάρισε και να ζητάμε την βοήθειά Του για την διαφύλαξή τους. Το βράδι πρέπει να απολογούμαστε για όσα αμαρτήματα πράξαμε και να ζητάμε συγχώρεση.

·         Η προσευχή αποκτά μεγαλύτερη δύναμη όταν συνοδεύεται από νηστεία και γίνεται με καρδιά γεμάτη αγάπη και πνευματική διαύγεια. Αυτό θα γίνει όταν ευχαριστούμε τον Θεό καθημερινά στην προσευχή μας ακόμα και αν δεν ανταποκρίνεται θετικά στα αιτήματά μας.

·         Να μιμηθούμε τον Κύριο και να προσευχόμαστε για τους εχθρούς μας. Είναι σπουδαιότερη η προσευχή για τους εχθρούς παρά για τους φίλους μας.

4. ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ

Ο νους που ενώνεται με τον Θεό και παραμένει σε Αυτόν με προσευχή και αγάπη, γίνεται σοφός, αγαθός, δυνατός, φιλάνθρωπος, ελεήμων και μακρόθυμος. Με μια λέξη, έχει όλα τα θεία ιδιώματα.

5.   ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΝΥΣΣΗΣ

·         Η προσευχή είναι φύλακας της σωφροσύνης, χαλιναγωγεί το θυμό, καταστέλλει την περηφάνεια, καθαρίζει από την μνησικακία, διώχνει τον φθόνο, καταργεί την αδικία και επανορθώνει την ασέβεια.

·         Η προσευχή φέρνει χαρά στο σπίτι, χορηγεί ευνομία στην πόλη, δίνει νίκη στην διάρκεια του πολέμου, εξασφαλίζει την ειρήνη, ενώνει τους χωρισμένους και διατηρεί την ενότητα.

·          Η προσευχή είναι η συνομιλία με τον Θεό, η προκοπή στα καλά έργα, η αποτροπή από τα κακά, η διόρθωση όσων αμαρτάνουν, η απόλαυση των παρόντων αγαθών και η υπόσχεση των αγαθών του μέλλοντος.