Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΑΣ

Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΑ

Ο Κύριος περπατούσε σε πολλές περιοχές του Ισραήλ μαζί με τους μαθητές Του και δίδασκε την Αλήθεια. Ο κόσμος Τον πίστευε και βαπτίζονταν χριστιανοί πολλοί από τους ακροατές Του. Η απήχηση του Ιησού όμως δεν άρεσε καθόλου στους Φαρισαίους που επιδίωκαν να βρουν την ακατάλληλη αφορμή για να Τον θανατώσουν. Ο Ιησούς για να αποφύγει τους εχθρούς Του, καθώς δεν είχε έρθει ακόμα η ώρα του Μαρτυρίου Του, εγκατέλειψε τα Ιεροσόλυμα και κατευθύνθηκε προς τη Γαλιλαία. Στο δρόμο πέρασε από ένα κάστρο της Σαμάρειας με το όνομα Σιχάρ και κάθισε να ξεκουραστεί στο πηγάδι του Ιακώβ.

Οι μαθητές Τον άφησαν μόνο Του στο πηγάδι και έπειτα από εντολή Του έφυγαν για το κάστρο για να αγοράσουν τρόφιμα. Λίγο αργότερα, μια Σαμαρείτιδα εμφανίστηκε στο πηγάδι γιατί ήθελε να πάρει νερό. Τότε, ο Κύριος της ζήτησε λίγο νερό και εκείνη απόρησε γιατί αναγνώρισε πως ο ξένος ήταν Ιουδαίος. Την εποχή εκείνη, οι Εβραίοι αδιαφορούσαν και περιφρονούσαν τους Σαμαρείτες για αυτό και η γυναίκα απόρησε που της απεύθυνε τον λόγο ένας εχθρός.

Με αφορμή την έκπληξη της γυναίκας ακολούθησε ένας διάλογος μεταξύ της και του Ιησού. Ο Κύριος της απάντησε πως δεν ήταν απλά ένας Εβραίος αλλά εκείνος που μπορούσε να της προσφέρει ζωντανό νερό. Η γυναίκα, αρχικά, απόρησε καθώς ο συνομιλητής της δεν είχε κουβά και σκοινί για να αντλήσει νερό αλλά στη συνέχεια, έκπληκτη, Τον ρώτησε αν θεωρούσε τον εαυτό Του ανώτερο του Ιακώβ. Εκείνος της είπε πως το δικό Του νερό δεν ήταν υλικό και δεν πρόσφερε προσωρινή ανακούφιση από τη δίψα αλλά αιώνια. Όπως ήταν λογικό η Σαμαρείτιδα ζήτησε από τον Ιησού να της χαρίσει λίγο και Εκείνος την πρόσταξε να καλέσει και τον άνδρα της μαζί. Η γυναίκα απάντησε πως δεν είχε σύζυγο και ο Κύριος της αποκάλυψε το ερωτικό της παρελθόν. Της μίλησε για τους 5 νόμιμους συζύγους που είχε παλιά και για τον τωρινό σύντροφό της που δεν ήταν νόμιμος. Η γυναίκα κατάλαβε αμέσως πως μιλούσε σε έναν απεσταλμένο του Θεού και θεώρησε πως ήταν Προφήτης.

Του ζήτησε, λοιπόν, να της δώσει μια απάντηση σχετικά με το μέρος που έπρεπε οι πιστοί να προσκυνούν τον Θεό καθώς υπήρχε διαφωνία μεταξύ Εβραίων και Σαμαρειτών. Ο Κύριος της έλυσε την απορία λέγοντας πως θα έρθει η κατάλληλη στιγμή που οι πιστοί δεν θα προσκυνούν τον Θεό σε κανένα μέχρι τότε γνωστό μέρος. Η γυναίκα, που ήταν ευσεβής, διάβαζε συνέχεια τις Γραφές. Γνώριζε λοιπόν πως θα ερχόταν ο Μεσσίας που θα τους εξηγούσε πολλά θεολογικά θέματα και θα έλυνε τις απορίες τους. Το είπε στον Κύριο και τότε εκείνος της αποκάλυψε την πραγματική Του ταυτότητα.

Εκείνη τη στιγμή επέστρεψαν οι μαθητές οι οποίοι απόρησαν βλέποντας τον Δάσκαλό τους να συνομιλεί με μια γυναίκα καθώς δεν είχε κάνει κάτι ανάλογο στο παρελθόν παρά μόνο με την μητέρα Του. Η Σαμαρείτιδα έφυγε βιαστική για το κάστρο όπου εξιστόρησε όλα τα γεγονότα στους συμπατριώτες της. Τότε, πολύς κόσμος έτρεξε να συναντήσει τον Κύριο. Οι μαθητές Τον προέτρεψαν να φάει κάτι για να αποκτήσει δυνάμεις, Εκείνος όμως αρνήθηκε, λέγοντας στους μαθητές πως είχε ήδη λάβει τροφή, εννοώντας όμως την πνευματική. Εν τω μεταξύ, το πλήθος που πλησίασε τον Κύριο, Του ζήτησε να μείνει μαζί τους στην πόλη τους. Πράγματι, ο Ιησούς παρέμεινε εκεί 2 ημέρες. Με τη διδασκαλία Του έκανε πολλούς καλοπροαίρετους Σαμαρείτες να Τον πιστέψουν, γεγονός που δυσαρέστησε πολλούς Ιουδαίους. Λόγω της κακίας τους δεν μπόρεσαν να τους αγγίξουν τα θαύματα και οι λόγοι του Κυρίου Τον οποίο θεωρούσαν ψεύτη και δαιμονικό όργανο.


ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ ΤΟΥ ΙΑΚΩΒ

Ο Ιακώβ, ο γιος του Ισαάκ, είχε 12 γιους και 1 κόρη, την Δείνα. Μια μέρα, η κόρη του Ιακώβ βγήκε μόνη της από το σπίτι για να συναντήσει κάποιες άλλες κοπέλες της περιοχής. Την είδε όμως o Συχέμ, ο γιος του αφέντη της περιοχής, Εμμώρ και την ερωτεύτηκε. Ζήτησε λοιπόν από τον πατέρα του να μεσολαβήσει ώστε να δεχτεί η οικογένειά της να γίνει ο γάμος.

Πράγματι, ο Εμμώρ μίλησε με τον Ιακώβ και τους γιους του αλλά οι δύο αδερφοί της Δείνας, ο Συμεών και ο Λευί αρνήθηκαν γιατί η φυλή του υποψήφιου γαμπρού δεν είχε ως έθιμο την περιτομή. Πρότειναν όμως να κάνουν περιτομή οι υπήκοοι του Εμμώρ και ως αντάλλαγμα η φυλή του Ιακώβ εκτός του ότι θα συμφωνούσε για τον γάμο θα έδινε την συγκατάθεση και για άλλα συμπεθεριά και για την αρμονική συνύπαρξη και εμπορική συνεργασία των δύο λαών. Σε περίπτωση όμως που αρνιόντουσαν τη περιτομή, η φυλή του Ιακώβ θα αποχωρούσε από την περιοχή μαζί με την περιουσία τους.

Η συμφωνία τελικά κλείστηκε καθώς ο Εμμώρ και ο Συχέμ έπεισαν τους κατοίκους της πόλης. Όταν όμως συγκεντρώθηκαν οι κάτοικοι στην πόλη και οι άνδρες έκαναν περιτομή, ο Συμεών και ο Λευί εισχώρησαν κρυφά στο κάστρο και σκότωσαν τον άρχοντα, τον γιο του και τους αρσενικούς υπηκόους του. Έτσι έγιναν αφέντες της περιοχής και προς ανάμνηση αυτής της κατάκτησης ο Ιακώβ κατασκεύασε ένα πηγάδι που το χάρισε αργότερα στον Ιωσήφ, τον αγαπημένο γιο του.


ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

Γιατί ο Κύριος κάθισε στην βρύση: Ο Ιησούς εκτός από αληθινός Θεός ήταν και ένας τέλειος άνθρωπος. Είχε επομένως, όπως όλοι οι άνθρωποι, την αίσθηση της πείνας και της δίψας. Μετά, λοιπόν, από το μακρινό και κοπιαστικό ταξίδι από την Ιουδαία στη Σαμάρεια δίψασε και σταμάτησε στο πηγάδι του Ιακώβ για να ξεκουραστεί και να πιει νερό.

Γιατί η συνάντηση έγινε την έκτη ώρα: Η Σαμαρείτιδα ήταν μια φτωχή γυναίκα που εργαζόταν καθημερινά πολλές ώρες για να εξασφαλίσει τα απαραίτητα για την επιβίωσή της. Την έκτη ώρα, όταν είχε τελειώσει την δουλειά της και όλοι αναπαύονταν, έπαιρνε το αγγείο της και πήγαινε στο πηγάδι για να πάρει νερό. Ο Κύριος γνωρίζοντας το πρόγραμμά της κατευθύνθηκε στο πηγάδι την συγκεκριμένη ώρα προκειμένου να την συναντήσει. Ένας άλλος λόγος είναι ότι η Εύα βγήκε από τον Παράδεισο την έκτη ώρα λόγω της παρακοής της. Την ίδια ώρα επέλεξε ο Κύριος για να οδηγήσει πνευματικά στον Παράδεισο μια απόγονο της Εύας, ώστε να κλείσει ο κύκλος.

Γιατί ο Κύριος έστειλε τους μαθητές στο κάστρο: Ο Ιησούς βρήκε ως πρόσχημα την έλλειψη φαγητού για να απομακρύνει τους μαθητές Του από το πηγάδι. Η παρουσία τους κατά την διάρκεια της συνάντησής Του με την Σαμαρείτιδα θα την έκανε να αισθανθεί άβολα. Υπήρχε η πιθανότητα να μην παρέμενε στο πηγάδι και έτσι να μην μάθαινε τις Αλήθειες που θα της αποκάλυπτε ο Κύριος.

Ο σκοπός της συνάντησης: Ο Κύριος στη συνάντηση με την Σαμαρείτιδα της ζήτησε να Του δώσει νερό. Δεν εννοούσε όμως το αισθητό νερό αλλά την ψυχική της σωτηρία. Το ίδιο εννοούσε και επάνω στον Σταυρό όταν είπε: «Διψώ». Μιλούσε για την σωτηρία των ανθρώπων, αυτό ήταν το μέλημά Του.

Η διαφορά Εβραίων-Σαμαρειτών: Η Σαμαρείτιδα αναγνώρισε τον Ιησού πως ήταν Ιουδαίος από τα ρούχα και την χροιά της φωνής Του. Μεταξύ των δύο φυλών υπήρχαν διαφορές και έχθρα που χρονολογούνταν από παλιά με αποτέλεσμα οι Ιουδαίοι να αποφεύγουν την συναναστροφή με τους Σαμαρείτες. Η αιτία ήταν η εξής:
Η Σαμάρεια ήταν ένα μεγάλο και πολυπληθές κάστρο που κατοικούσαν οι Εβραίοι. Την εποχή που βασίλευε ο Φακεέ, οι Ασσύριοι κινήθηκαν εναντίον της Σαμάρειας. Μετά την μάχη των δύο στρατών, οι Ασσύριοι νίκησαν. Κατέκτησαν το κάστρο και επέβαλαν στους κατοίκους δυσβάσταχτους φόρους. Ο επόμενος όμως βασιλιάς της Σαμάρειας, ο Ωησέ, αρνήθηκε την καταβολή τους. Αυτό εξόργισε τους Ασσύριους που για μια ακόμα φορά κινήθηκαν, επιτυχώς, στρατιωτικά εναντίον της πόλης. Τους Σαμαρείτες τους απομάκρυναν από τον τόπο τους και τους μετέφεραν στην Βαβυλώνα ενώ στην Σαμάρεια έφεραν Ιουδαίους από τις γειτονικές περιοχές. Εκείνοι όμως οι Εβραίοι δεν ήταν πιστοί και δεν εφάρμοζαν τον Νόμο του Μωυσή. Ο Θεός τότε έστειλε λιοντάρια που τους κατασπάραζαν. Όταν έμαθαν τον λόγο της συμφοράς τους, κάλεσαν έναν Σαμαρείτη ιερέα για να τους διδάξει τον Νόμο και τα Προφητικά βιβλία. Πράγματι, έγιναν πιστοί και σταμάτησαν την ειδωλολατρία αλλά δεν δέχτηκαν όλα τα Προφητικά βιβλία παρά μόνο τα πέντε του Μωυσή: Γένεση, Έξοδος, Αριθμοί, Λευιτικό, Δευτερονόμιο. Οι Ιουδαίοι τους θεωρούσαν «μισούς» Εβραίους και τους μισούσαν για την επιλογή τους. Επειδή λοιπόν οι Φαρισαίοι θεωρούσαν ότι ο Κύριος δεν ακολουθούσε τον Μωσαϊκό Νόμο, Τον φθονούσαν και τον αποκαλούσαν Σαμαρείτη.

Το «ζωντανό» νερό: Ο Κύριος αναφέρεται στο Άγιο Πνεύμα όταν χρησιμοποιεί τον όρο «ζωντανό» νερό. Στους λόγους Του πολλές φορές χρησιμοποιεί τις λέξεις «στία» και «νερό» για να ονομάσει το Άγιο Πνεύμα. Στία γιατί κατακαίει τις αμαρτίες των ανθρώπων και νερό γιατί καθαρίζει τις ψυχές τους.

Ο Κύριος δεν συγκρίνει τον εαυτό Του με τον Ιακώβ: Στην διάρκεια της συζήτησης, η Σαμαρείτιδα απορημένη από τα λόγια του Κυρίου, Τον ρώτησε αν θεωρούσε τον εαυτό Του ανώτερο του Ιακώβ. Ο Κύριος απέφυγε να απαντήσει άμεσα διότι θα προκαλούσε την έκπληξη της γυναίκας που θα θεωρούσε υπερόπτη τον συνομιλητή της. Έτσι, δεν θα άκουγε όλα όσα ήθελε να της πει ο Κύριος. Ο Ιησούς μετέφερε λοιπόν την συζήτηση στο νερό του πηγαδιού και εκεί εστίασε την σύγκριση. Της εξήγησε πως το νερό από το πηγάδι του Ιακώβ ήταν υλικό και χάριζε, προσωρινά, ανακούφιση από την δίψα. Το νερό όμως που θα έδινε ο ίδιος ήταν αθάνατο και αφορούσε την ανθρώπινη ψυχή.

Η εξήγηση του αριθμού των ανδρών(5+1) της Σαμαρείτιδας: Η Σαμαρείτιδα είχε στο παρελθόν 5 νόμιμους άνδρες αλλά στο παρόν συζούσε με κάποιον που δεν ήταν σύζυγός της. Ο λόγος που ο Κύριος το ανέφερε δεν ήταν για να την προσβάλλει αλλά για να συνειδητοποιήσει η γυναίκα την σπουδαιότητα Του και να πιστέψει όλα όσα θα την δίδασκε συνέχεια. Η αναφορά όμως αναλυτικά στον αριθμό 5+1 είχε και άλλη έννοια. Ο αριθμός 5 συμβόλιζε την Πεντάβιβλο του Μωυσή που αναγνώριζαν οι Σαμαρείτες ενώ το 1 το Ευαγγέλιο του Κυρίου που ακόμα δεν είχαν αποκτήσει. Επίσης, το 5 αναφερόταν στους  νόμους του Θεού που οι Σαμαρείτες σέβονταν και το 1, στον έκτο νόμο του Ευαγγελίου που παρέδωσε αργότερα ο Ιησούς και οι Σαμαρεόιτες αγνοούσαν. Οι 5 νόμοι ήταν:
• Η απαγόρευση του Θεού στον Αδάμ να μην δοκιμάσει από τον καρπό του δέντρου της γνώσης.
• Η κατάρα του Θεού στον Αδάμ να επιβιώνει με κόπο και με σκληρή εργασία.
• Οι οδηγίες του Θεού στον Νώε μετά το τέλος του κατακλυσμού για το ποια ζώα έπρεπε να χρησιμοποιούν ως τροφή και ποια όχι.
• Η εντολή του Θεού στον Αβραάμ σχετικά με την περιτομή.
• Οι νόμοι του Μωυσή στους Εβραίους.

Πού πρέπει να προσκυνούν οι πιστοί τον Θεό: Ο Ιησούς είπε στην Σαμαρείτιδα πως ο Θεός δεν απαιτεί ειδικούς χώρους για να Τον λατρεύουν. Με καθαρό νου και καρδιά, οι άνθρωποι θα προσκυνούν τον Κύριο παντού χωρίς να απαιτούνται οι θυσίες προβάτων και βοδιών όπως συνήθιζαν οι Σαμαρείτες και οι Ιουδαίοι. Οι Σαμαρείτες ως τόπο λατρείας είχαν το βουνό με το πηγάδι του Ιακώβ ενώ οι Εβραίοι τα Ιεροσόλυμα λόγω της προφητείας που όριζε ότι ο Μεσσίας θα προερχόταν από το γένος τους. Ο Κύριος απέφυγε βέβαια να εξηγήσει στην Σαμαρείτιδα ότι το βουνό δεν ήταν κατάλληλος χώρος λατρείας του Κυρίου γιατί στη βάση του κρύβονταν είδωλα. Η επισήμανση αυτή θα προκαλούσε τον θυμό της γυναίκας και συνεπώς δεν θα δεχόταν την διδασκαλία Του.

Το νοητό φαγητό του Κυρίου: Όταν ο Κύριος αρνήθηκε να φάει από το φαγητό που έφεραν οι Απόστολοι, εκείνοι νόμισαν ότι με κάποιο θαύμα είχε ήδη λάβει τροφή κατά τη διάρκεια της απουσίας τους. Γνώριζαν πως κόρακας έθρεφε τον Προφήτη Ηλία, ο Θεός τον Δανιήλ όταν βρισκόταν στον λάκκο των λεόντων και άλλοι πιστοί έβρισκαν τροφή με Θεία Παρέμβαση.
Ο Ιησούς όμως για να διαλύσει την λανθασμένη αντίληψη που είχαν τους είπε πως ο Θεός ενδιαφέρεται όχι για την υλική τροφή αλλά για την πνευματική που είναι η σωτηρία των ανθρώπων. Επίσης, τους είπε πως και οι ίδιοι έχουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση των ψυχών στην Ουράνια Βασιλεία. Τους έφερε το παράδειγμα του θερισμού, μάλιστα, για να κατανοήσουν τον λόγο Του. Οι άνθρωποι είναι το χωράφι που το καλλιεργεί ο γεωργός και το θερίζει ο θεριστής. Γεωργοί ήταν οι Προφήτες που δίδασκαν τους ανθρώπους και σιγά σιγά κατάφεραν να τους πείσουν να ακολουθήσουν τον Λόγο Του. Τώρα, οι Απόστολοι είναι οι θεριστές που θα συνεχίσουν το έργο Του και αφού η ώρα του θερισμού πλησιάζει θα συμβάλλουν στην συλλογή των ψυχών και στην καθοδήγηση τους στην αιώνια ζωή.


ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΩΝ ΣΑΜΑΡΕΙΤΩΝ

Οι Σαμαρείτες πρέπει να αποτελούν παράδειγμα για τους χριστιανούς. Ήταν καλοπροαίρετοι άνθρωποι που και με μόνο από τα λόγια της συμπατριώτισσάς τους εγκατέλειψαν τις εργασίες, τις υποχρεώσεις και τα υπάρχοντά τους και έτρεξαν να συναντήσουν τον Κύριο. Επιπλέον, Του ζήτησαν να μείνει στην πόλη τους όπως και έγινε. Στην διάρκεια της παραμονής Του, ο Ιησούς δίδαξε και έκανε θαύματα και οι Σαμαρείτες Τον πίστεψαν ακόμα περισσότερο.

Σε αντιστοιχία, πολλές φορές οι χριστιανοί με τον τρόπο της ζωής τους αγνοούν τα λόγια και τις παραινέσεις των Πατέρων και των Αγίων. Βρίσκουν προφάσεις για να μην προστρέχουν στην εκκλησία και στην προσευχή και είναι προσκολλημένοι στις καθημερινές ενασχολήσεις. Επιπλέον, αρνούνται να βοηθήσουν τον αδερφό τους όταν έχει ανάγκη πόσο μάλιστα να αφιερώσουν χρόνο και περιουσία για να τον στηρίξουν. Οι χριστιανοί πολλές φορές φέρονται ως άπιστοι και δεν αναγνωρίζουν τα συνεχή θαύματα που γίνονται καθημερινά γύρω τους. Παρότι υπάρχει η θεογνωσία απουσιάζει η πίστη ενώ στους Σαμαρείτες η καλή τους προαίρεση τους έκανε πιστούς στον Ιησού χωρίς να έχουν θρησκευτική παιδεία. Αυτός είναι ο λόγος που οι Σαμαρείτες αποτελούν παράδειγμα μίμησης.