Η ΑΠΟΓΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΡΩΓΟΣ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΑΣ ΚΑΤΑΔΙΚΗΣ
Οι άνθρωποι όταν αμαρτάνουν πρέπει να μετανοούν γιατί σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουν να διαβούν την αιώνια κόλαση. Η απόγνωση της αμαρτίας είναι εξίσου νοσηρή πράξη όπως και η ίδια η αμαρτία. Παρασύρει τον άνθρωπο μακριά από την μετάνοια και τη συγχώρεση και τον καθοδηγεί στην αιώνια καταδίκη. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ήταν οι Εβραίοι που σταύρωσαν τον Κύριο και ο Ιούδας. Αντιλήφθηκαν την πράξη τους αλλά μόνοι τους θεώρησαν πως δεν επιδέχεται συγχώρεση. Έτσι, έχασαν την ευκαιρία της συγχώρεσης από τον Θεό και την πρόσκληση στην Βασιλεία Του. Οι άνθρωποι, δυστυχώς, είναι ευάλωτοι στις παραπλανητικές ενέργειες του διαβόλου. Τους πείθει ότι οι αμαρτίες τους δεν συγχωρούνται και διακατέχονται από απογοήτευση. Ως αποτέλεσμα, κυλούν περισσότερο στην αμαρτία αφού προτιμούν τις κολάσιμες πράξεις από την μεταμέλεια. Ο Θεός όμως είναι φιλεύσπλαχνος και καμία αμαρτία δεν μένει ασυγχώρητη. Η παραβολή του ασώτου είναι το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της στάσης και ευσπλαχνίας του Κυρίου.
Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ
Το μοίρασμα της περιουσίας: Ένας πατέρας είχε δύο γιους. Κάποια στιγμή, ο μικρότερος ζήτησε από τον πατέρα του να μοιράσει την περιουσία του και να του δώσει το μερίδιό του.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Ο Θεός έχει δύο παιδιά, τους δίκαιους ανθρώπους και τους αμαρτωλούς. Οι πρεσβύτεροι είναι οι δίκαιοι γιατί ο Θεός έπλασε εξαρχής τον άνθρωπο αγαθό και καλό. Οι νεότεροι είναι οι αμαρτωλοί γιατί μετά την απομάκρυνση των πρωτόπλαστων από τον Παράδεισο, οι άνθρωποι είναι επιρρεπείς στην αμαρτία. Ο Θεός, ως καλός πατέρας, μοίρασε όλη του την περιουσία στους ανθρώπους, στους δίκαιους και στους άδικους. Τους χάρισε ψυχή για να έχουν αισθήματα και να διακρίνουν το σωστό από το κακό. Τους έδωσε λογική για να πράττουν με βάση τη γνώση. Τους έκανε αυτεξούσιους ώστε να μην τους δυναστεύει κανείς και να έχουν την ελεύθερη βούληση αγαπούν τον Θεό και να εφαρμόζουν τον Νόμο Του οικειοθελώς.
Η άσωτη ζωή: Ο μικρός γιος, αφού πήρε το μερίδιό του, έφυγε από το πατρικό σπίτι και άρχισε την έκλυτη ζωή. Κατασπατάλησε όλη την περιουσία σε διασκεδάσεις και ανήθικες πράξεις.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Οι άνθρωποι χωρίζονται από τον Θεό και αρνούνται την τιμή που τους έδωσε να μένουν μαζί Του στην Βασιλεία Του. Ως ανόητοι, μεταβαίνουν στην οικία του διαβόλου και γίνονται μέτοχοι των πράξεών του. Ο Θεός όμως ακόμα και αν ο άνθρωπος απομακρύνεται από κοντά Του δεν απαρνείται ούτε διώχνει τα παιδιά Του.
Η πτώση του ασώτου: Έπειτα από ένα χρονικό διάστημα, τα χρήματα του ασώτου τελείωσαν. Συγχρόνως, στην περιοχή επικράτησε μεγάλη πείνα και ο νέος αντιμετώπισε πρόβλημα επιβίωσης. Αναγκάστηκε, λοιπόν, να καταφύγει σε έναν άρχοντα που τον έστειλε να δουλέψει στα χωράφια του. Εκεί, έπρεπε να βόσκει τους χοίρους και για να ζήσει τρεφόταν από τα ξυλοκέρατα τους.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Η απομάκρυνση από τον Θεό και τον καρπό της παρθενίας οδηγεί στην πνευματική ένδεια και πείνα. Ο άνθρωπος γίνεται δούλος του διαβόλου ο οποίος τον επιβραβεύει διατάζοντάς τον να εργάζεται στην πιο ευτελή εργασία. Τα χωράφια του διαβόλου είναι ο χώρος που τελείται η αμαρτία δηλαδή η μοιχεία, ο φόνος και η κλοπή. Εκεί ο άνθρωπος αμαρτάνει και στην αρχή οι κολάσιμες πράξεις του φαίνονται γλυκές, μετά όμως αφήνουν την πραγματική τους γεύση που είναι η πίκρα. Όμως το πρόβλημα είναι πως δημιουργείται εθισμός. Όσο πιο πολύ ο άνθρωπος κυλά στην αμαρτία τόσο δυσκολότερο είναι να απομακρυνθεί.
Ο άσωτος αναγνωρίζει το λάθος του: Ο μικρός γιος κατάλαβε πως η κατάσταση του ήταν απελπιστική. Θυμήθηκε τότε τους εργάτες και τους δούλους του πατέρα του που καλοπερνούσαν στο αρχοντικό του και αισθάνθηκε θλίψη. Συνειδητοποίησε το λάθος του και την πλάνη των υλικών απολαύσεων και αποφάσισε να επιστρέψει στο πατρικό του με την ελπίδα πως ο πατέρας του θα τον συγχωρούσε.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Ο αμαρτωλός γνωρίζει πως ο Θεός είναι ο ορισμός της αγάπης και της συγχώρεσης και δέχεται κοντά Του τον κάθε αμαρτωλό που μετανοεί.
Η συγχώρεση του πατέρα: Ο άσωτος επέστρεψε στο σπίτι του πατέρα του μετανοημένος. Εκείνος τον υποδέχτηκε με πολλή χαρά και συγκίνηση. Επειδή όμως δεν μπορούσε να βλέπει τον γιο του με τέτοια αξιοθρήνητη εξωτερική εμφάνιση, έδωσε εντολή στους υπηρέτες του να τον φροντίσουν. Να καθαριστεί, να ντυθεί με κατάλληλα ρούχα και να φορέσει υποδήματα και το δαχτυλίδι του. Επίσης, αποφάσισε να οργανωθεί μια μεγάλη γιορτή για την επιστροφή του γιου του και έδωσε εντολή να σφάξουν το καλύτερο μοσχάρι.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Ο Θεός δεν αποστρέφεται κανένα παιδί Του, όσες αμαρτίες και αν έχει κάνει. Απεναντίας προσμένει την επιστροφή όλων και τους αγκαλιάζει με αγάπη και ευσπλαχνία.
Η μετάνοια του ασώτου: Ο γιος χάρηκε για την υποδοχή του πατέρα του. Αισθάνθηκε όμως την ανάγκη να απολογηθεί δημόσια και χωρίς ντροπή για την συμπεριφορά του. Παραδέχτηκε το λάθος του, αναγνώρισε την ανομία των πράξεων του και χαρακτήρισε τον εαυτό του ως αμαρτωλό.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Ο χριστιανός που μετανοεί αισθάνεται ντροπή. Η συνείδησή του τον κατηγορεί και οι αμαρτίες του τον καταδικάζουν. Αντιλαμβάνεται πως έκανε λάθος, πως αποστράφηκε τον λόγο του Θεού, περιφρόνησε την Εκκλησία, απέρριψε τα λόγια της Γραφής και τα Άγια Μυστήρια. Γνωρίζει ότι καταφρόνησε όλα τα αγαθά του Θεού, ζητά όμως την συγχώρεση για να γίνει και πάλι συμμέτοχος στην Βασιλεία του Θεού. Ο Πατέρας, με τη σειρά Του, συγχωρεί τα λάθη και τιμά όποιον ταπεινώνει τον εαυτό του και ζητά τη μετάνοια. Στενοχωρείται να βλέπει το παιδί Του γυμνό από τις αρετές που του έδωσε γιατί ο διάβολος φρόντισε να του αφαιρέσει όλα τα χαρίσματα του Κυρίου. Ζητά λοιπόν να ντυθεί την πρότερη στολή του και το δαχτυλίδι που του χαρίζει το Άγιο Πνεύμα και συμβολίζει την δύναμη του Κυρίου που προστατεύει τους χριστιανούς από τους εχθρούς τους. Επίσης, ο Θεός δίνει υποδήματα στον πιστό για να περπατά στην βασιλική στράτα, να συντρίβει τα κέντρα του διαβόλου και να αποφεύγει τα δαγκώματα του πονηρού όφεως. Το μοσχάρι που σφάζεται είναι ο ίδιος ο Υιός του Θεού που θυσιάζεται οικειοθελώς για την σωτηρία των ανθρώπων. Πράγματι, η επιστροφή του άσωτου πιστού στην αγκαλιά του Θεού είναι αφορμή γιορτής για τους Αγγέλους, τους Ιερείς και τους Αγίους που μετέχουν στην εορτή.
Η δικαιοσύνη και η ευσπλαχνία του πατέρα: Στην διάρκεια της γιορτής, επέστρεψε στο σπίτι και ο μεγαλύτερος γιος που εργαζόταν στα χωράφια. Όταν πληροφορήθηκε τον λόγο της εορταστικής ατμόσφαιρας, θύμωσε και αρνήθηκε να μπει στο σπίτι του και να συμμετέχει στην χαρά. Ο πατέρας του προσπάθησε να του εξηγήσει, εκείνος όμως ήταν ανένδοτος. Παραπονέθηκε πως χρόνια τώρα ήταν πιστός στον πατέρα του και εργαζόταν ακατάπαυστα χωρίς να ζητά διασκεδάσεις. Η επιστροφή λοιπόν του μικρότερου αδερφού του, τον εξόργισε γιατί θεωρούσε άδικη, άνιση και ευνοϊκή, προς τον άσωτο, στάση του πατέρα του. Εκείνος, όμως παραδέχεται πως όλη η περιουσία ανήκει στον μεγάλο γιο, όμως, για έναν πατέρα είναι χαρά η επιστροφή του παιδιού που λοξοδρόμησε.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Υπάρχουν φορές που και οι δίκαιοι άνθρωποι θυμώνουν, παρερμηνεύοντας συμπεριφορές, και θεωρούν πως αδικούνται. Όμως, ο Θεός προσπαθεί να εξομαλύνει τις διαφορές και να επιφέρει την αγάπη. Τιμά και επαινεί τον δίκαιο και πιστό χριστιανό, χαρίζοντάς του την Ουράνια Βασιλεία, συγχωρεί όμως και προσπαθεί να συνετίσει τον αμαρτωλό για να ξαναγυρίσει στην χριστιανική ζωή. Αυτός είναι ο ορισμός και η συμπεριφορά του ευσπλαχνικού πατέρα.
Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
Η μετάνοια των ηλικιωμένων: Κάθε στιγμή της ζωής μας πρέπει να ζητάμε την συγχώρεση του Θεού. Η ηλικία δεν παίζει ρόλο και εσφαλμένα υπάρχει η αντίληψη πως οι ηλικιωμένοι δικαιολογούνται και οι νέοι σφάλλουν περισσότερο. Οι Μακαρισμοί δείχνουν μια διαφορετική προσέγγιση του θέματος. Καλότυχοι και μακάριοι είναι οι ταπεινοί στην ψυχή και στο πνεύμα, εκείνοι που κλαίνε για τις αμαρτίες τους και όσοι αποφεύγουν τις υλικές απολαύσεις. Με βάση τα ανωτέρω, διαπιστώνουμε πως σε ευνοϊκή θέση για την μετάνοια και την συγχώρεση είναι οι ηλικιωμένοι. Ένας άνθρωπος προχωρημένης ηλικίας έχει την επίγνωση των λαθών και των αμαρτημάτων του και την σοφία να τα αναγνωρίσει. Είναι πιο εύκολο ο πρεσβύτερος να κλάψει για τα λάθη του και να απέχει από τις αμαρτίες λόγω της αδυναμίας του σώματος να συμμετέχει. Ο νέος είναι ευάλωτος, παρορμητικός και επιρρεπής. Ζει το παρόν, νομίζοντας πως έχει τον χρόνο να συνετιστεί στο μέλλον. Συνεπώς, δύσκολα αναγνωρίζει σφάλματα και μετανοεί.
Παραδείγματα μετάνοιας:
Ο ΜΑΝΑΣΣΗΣ: Στην Ιερουσαλήμ ήταν βασιλιάς για 52 χρόνια, ο Μανασσής, ένας σκληροπυρηνικός ειδωλολάτρης ο οποίος είχε προβεί σε αποτρόπαιες πράξεις παρακινούμενος από τα δαιμόνια. Θυσίασε τα παιδιά του στα είδωλα και ανάγκασε πολλούς ανθρώπους, υπό την απειλή, να γίνουν λάτρεις των θεών. Κάποτε, όμως, τα Ιεροσόλυμα κυριεύτηκαν από τους Χαλδαίους και ο Μανασσής στάλθηκε σκλάβος στον βασιλιά των Περσών. Εκείνος, τον φυλάκισε με σκοπό να τον εκτελέσει σε δεύτερο χρόνο. Όσο ήταν στη φυλακή, ο Μανασσής μετανόησε για την προηγούμενη ζωή του και ζήτησε βοήθεια από τον Θεό. Ο Κύριος έστειλε, τότε, τους Αγγέλους Του που απελευθέρωσαν τον Μανασσή και τον οδήγησαν ασφαλή στην Ιερουσαλήμ. Εκεί, μετανόησε, έκλαψε για τα λάθη και τις αμαρτίες του και τελικά σώθηκε. Μπορεί στην επίγεια ζωή του να έκανε αμέτρητα αμαρτήματα και ίσως τίποτα καλό, η ειλικρινής του μετάνοια, όμως, ήταν αρκετή ώστε να εξασφαλίσει την συγχώρεση του Θεού.
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ: Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος γύριζε στις πόλεις της Ανατολής και δίδασκε τον Λόγο του Θεού. Κάποια φορά, περνώντας από ένα κάστρο, συνάντησε έναν νέο ευπαρουσίαστο και καλόψυχο που ήταν όμως ειδωλολάτρης. Με τις παραινέσεις του Ιωάννη, ο νεαρός πίστεψε στον Θεό. Επειδή όμως ο Ιωάννης έπρεπε να συνεχίσει την περιήγησή του και δεν μπορούσε να τον ακολουθήσει ο νέος, ζήτησε από τον Επίσκοπο της περιοχής να βαπτίσει και να έχει υπό την επίβλεψή του τον νεοφώτιστο χριστιανό. Πράγματι, ο Επίσκοπος ακολούθησε τις οδηγίες του Ιωάννη όμως στην πορεία του χρόνου χαλάρωσε σε ότι αφορά την επίβλεψη του νεαρού με αποτέλεσμα εκείνος να παρασυρθεί από κακές παρέες. Δεν άργησε να τον πλανέψει η άσωτη ζωή και κατέληξε να γίνει αρχηγός μιας συμμορίας ληστών και δολοφόνων που ζούσαν στα βουνά της περιοχής. Έπειτα από καιρό, ο Ιωάννης επέστρεψε στο κάστρο και ζήτησε να δει τον νέο. Μόλις πληροφορήθηκε τα όσα είχαν συμβεί, έσπευσε στο λημέρι του για να τον δει. Η συνάντηση συντάραξε τον νεαρό που ντράπηκε στην θεά του Ιωάννη και προσπάθησε να φύγει. Ο Άγιος Ιωάννης, όμως, του μίλησε για την άφεση των αμαρτιών και την αγάπη του Θεού και έτσι οι αντιστάσεις του ληστή κάμφθηκαν. Μετανόησε ειλικρινά και μαζί του όλα τα μέλη της συμμορίας του και επέστρεψαν κοντά στον Επίσκοπο.
Ο ΑΡΧΙΛΗΣΤΗΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ: Την περίοδο της βασιλείας του ευσεβούς Μαυρικίου, στην περιοχή της Θράκης, υπήρχε ένας σκληρός ληστής που, αν και επικηρυγμένος, κανείς δεν μπορούσε να τον παγιδεύσει. Τότε, ο βασιλιάς προσπάθησε να τον συνετίσει με ήπιο τρόπο. Του έστειλε ένα προσωπικό του αντικείμενο, το εγκόλπιό του και ένα γράμμα με το οποίο του ζητούσε να μετανοήσει. Πράγματι, ο ληστής άλλαξε, άφησε την παρανομία και κατέφυγε στον βασιλιά. Δεν πέρασαν πολλές ημέρες και ο ληστής αρρώστησε σοβαρά. Ένα βράδυ, αναλογιζόμενος τις αμαρτίες του άρχισε να κλαίει και να παρακαλά τον Θεό να τον συγχωρήσει όπως έκανε με τον ληστή στον Σταυρό. Το ίδιο βράδυ πέθανε έχοντας δίπλα του το μαντήλι του που ήταν μουσκεμένο στα δάκρυα. Συγχρόνως, ο αρχίατρος που τον περιέθαλπε είδε στον ύπνο του ένα όνειρο. Είδε πως πολλοί διάβολοι και δύο Άγγελοι (ο Αρχάγγελος Μιχαήλ και ο φύλακας άγγελος του ληστή) περιτριγύριζαν στο κρεβάτι του ληστή έχοντας μαζί τους έναν ζυγό. Οι διάβολοι από την μια πλευρά του ζυγού τοποθέτησαν τις αμαρτίες του ληστή αλλά η άλλη πλευρά ήταν άδεια. Οι Άγγελοι δεν μπορούσαν να βρουν κάποια καλή πράξη του ληστή και ήταν περίλυποι. Είδαν όμως το μαντήλι του και το τοποθέτησαν με την ελπίδα να ανατραπεί η αρνητική κατάσταση. Πράγματι, η ζυγαριά έγειρε προς το μαντήλι μιας και η συγχώρεση είναι πιο ισχυρή από την αμαρτία. Τότε, οι Άγγελοι γέμισαν από χαρά και οι δαίμονες σκόρπισαν. Εκείνη τη στιγμή ο αρχίατρος ξύπνησε και πήγε να δει τον ληστή. Όταν τον αντίκρισε νεκρό, βρήκε δίπλα του το μαντήλι του μουσκεμένο και έμαθε από άλλους ασθενείς πως ο ληστής έκλαιγε όλο το βράδυ. Συγκλονισμένος, ο ιατρός επισκέφτηκε τον βασιλιά και του εξιστόρησε τα γεγονότα. Εκείνος θαύμασε την δύναμη της μετάνοιας και έδωσε εντολή να ταφεί ο ληστής με τιμές.
Οι άνθρωποι όταν αμαρτάνουν πρέπει να μετανοούν γιατί σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουν να διαβούν την αιώνια κόλαση. Η απόγνωση της αμαρτίας είναι εξίσου νοσηρή πράξη όπως και η ίδια η αμαρτία. Παρασύρει τον άνθρωπο μακριά από την μετάνοια και τη συγχώρεση και τον καθοδηγεί στην αιώνια καταδίκη. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ήταν οι Εβραίοι που σταύρωσαν τον Κύριο και ο Ιούδας. Αντιλήφθηκαν την πράξη τους αλλά μόνοι τους θεώρησαν πως δεν επιδέχεται συγχώρεση. Έτσι, έχασαν την ευκαιρία της συγχώρεσης από τον Θεό και την πρόσκληση στην Βασιλεία Του. Οι άνθρωποι, δυστυχώς, είναι ευάλωτοι στις παραπλανητικές ενέργειες του διαβόλου. Τους πείθει ότι οι αμαρτίες τους δεν συγχωρούνται και διακατέχονται από απογοήτευση. Ως αποτέλεσμα, κυλούν περισσότερο στην αμαρτία αφού προτιμούν τις κολάσιμες πράξεις από την μεταμέλεια. Ο Θεός όμως είναι φιλεύσπλαχνος και καμία αμαρτία δεν μένει ασυγχώρητη. Η παραβολή του ασώτου είναι το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της στάσης και ευσπλαχνίας του Κυρίου.
Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ
Το μοίρασμα της περιουσίας: Ένας πατέρας είχε δύο γιους. Κάποια στιγμή, ο μικρότερος ζήτησε από τον πατέρα του να μοιράσει την περιουσία του και να του δώσει το μερίδιό του.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Ο Θεός έχει δύο παιδιά, τους δίκαιους ανθρώπους και τους αμαρτωλούς. Οι πρεσβύτεροι είναι οι δίκαιοι γιατί ο Θεός έπλασε εξαρχής τον άνθρωπο αγαθό και καλό. Οι νεότεροι είναι οι αμαρτωλοί γιατί μετά την απομάκρυνση των πρωτόπλαστων από τον Παράδεισο, οι άνθρωποι είναι επιρρεπείς στην αμαρτία. Ο Θεός, ως καλός πατέρας, μοίρασε όλη του την περιουσία στους ανθρώπους, στους δίκαιους και στους άδικους. Τους χάρισε ψυχή για να έχουν αισθήματα και να διακρίνουν το σωστό από το κακό. Τους έδωσε λογική για να πράττουν με βάση τη γνώση. Τους έκανε αυτεξούσιους ώστε να μην τους δυναστεύει κανείς και να έχουν την ελεύθερη βούληση αγαπούν τον Θεό και να εφαρμόζουν τον Νόμο Του οικειοθελώς.
Η άσωτη ζωή: Ο μικρός γιος, αφού πήρε το μερίδιό του, έφυγε από το πατρικό σπίτι και άρχισε την έκλυτη ζωή. Κατασπατάλησε όλη την περιουσία σε διασκεδάσεις και ανήθικες πράξεις.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Οι άνθρωποι χωρίζονται από τον Θεό και αρνούνται την τιμή που τους έδωσε να μένουν μαζί Του στην Βασιλεία Του. Ως ανόητοι, μεταβαίνουν στην οικία του διαβόλου και γίνονται μέτοχοι των πράξεών του. Ο Θεός όμως ακόμα και αν ο άνθρωπος απομακρύνεται από κοντά Του δεν απαρνείται ούτε διώχνει τα παιδιά Του.
Η πτώση του ασώτου: Έπειτα από ένα χρονικό διάστημα, τα χρήματα του ασώτου τελείωσαν. Συγχρόνως, στην περιοχή επικράτησε μεγάλη πείνα και ο νέος αντιμετώπισε πρόβλημα επιβίωσης. Αναγκάστηκε, λοιπόν, να καταφύγει σε έναν άρχοντα που τον έστειλε να δουλέψει στα χωράφια του. Εκεί, έπρεπε να βόσκει τους χοίρους και για να ζήσει τρεφόταν από τα ξυλοκέρατα τους.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Η απομάκρυνση από τον Θεό και τον καρπό της παρθενίας οδηγεί στην πνευματική ένδεια και πείνα. Ο άνθρωπος γίνεται δούλος του διαβόλου ο οποίος τον επιβραβεύει διατάζοντάς τον να εργάζεται στην πιο ευτελή εργασία. Τα χωράφια του διαβόλου είναι ο χώρος που τελείται η αμαρτία δηλαδή η μοιχεία, ο φόνος και η κλοπή. Εκεί ο άνθρωπος αμαρτάνει και στην αρχή οι κολάσιμες πράξεις του φαίνονται γλυκές, μετά όμως αφήνουν την πραγματική τους γεύση που είναι η πίκρα. Όμως το πρόβλημα είναι πως δημιουργείται εθισμός. Όσο πιο πολύ ο άνθρωπος κυλά στην αμαρτία τόσο δυσκολότερο είναι να απομακρυνθεί.
Ο άσωτος αναγνωρίζει το λάθος του: Ο μικρός γιος κατάλαβε πως η κατάσταση του ήταν απελπιστική. Θυμήθηκε τότε τους εργάτες και τους δούλους του πατέρα του που καλοπερνούσαν στο αρχοντικό του και αισθάνθηκε θλίψη. Συνειδητοποίησε το λάθος του και την πλάνη των υλικών απολαύσεων και αποφάσισε να επιστρέψει στο πατρικό του με την ελπίδα πως ο πατέρας του θα τον συγχωρούσε.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Ο αμαρτωλός γνωρίζει πως ο Θεός είναι ο ορισμός της αγάπης και της συγχώρεσης και δέχεται κοντά Του τον κάθε αμαρτωλό που μετανοεί.
Η συγχώρεση του πατέρα: Ο άσωτος επέστρεψε στο σπίτι του πατέρα του μετανοημένος. Εκείνος τον υποδέχτηκε με πολλή χαρά και συγκίνηση. Επειδή όμως δεν μπορούσε να βλέπει τον γιο του με τέτοια αξιοθρήνητη εξωτερική εμφάνιση, έδωσε εντολή στους υπηρέτες του να τον φροντίσουν. Να καθαριστεί, να ντυθεί με κατάλληλα ρούχα και να φορέσει υποδήματα και το δαχτυλίδι του. Επίσης, αποφάσισε να οργανωθεί μια μεγάλη γιορτή για την επιστροφή του γιου του και έδωσε εντολή να σφάξουν το καλύτερο μοσχάρι.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Ο Θεός δεν αποστρέφεται κανένα παιδί Του, όσες αμαρτίες και αν έχει κάνει. Απεναντίας προσμένει την επιστροφή όλων και τους αγκαλιάζει με αγάπη και ευσπλαχνία.
Η μετάνοια του ασώτου: Ο γιος χάρηκε για την υποδοχή του πατέρα του. Αισθάνθηκε όμως την ανάγκη να απολογηθεί δημόσια και χωρίς ντροπή για την συμπεριφορά του. Παραδέχτηκε το λάθος του, αναγνώρισε την ανομία των πράξεων του και χαρακτήρισε τον εαυτό του ως αμαρτωλό.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Ο χριστιανός που μετανοεί αισθάνεται ντροπή. Η συνείδησή του τον κατηγορεί και οι αμαρτίες του τον καταδικάζουν. Αντιλαμβάνεται πως έκανε λάθος, πως αποστράφηκε τον λόγο του Θεού, περιφρόνησε την Εκκλησία, απέρριψε τα λόγια της Γραφής και τα Άγια Μυστήρια. Γνωρίζει ότι καταφρόνησε όλα τα αγαθά του Θεού, ζητά όμως την συγχώρεση για να γίνει και πάλι συμμέτοχος στην Βασιλεία του Θεού. Ο Πατέρας, με τη σειρά Του, συγχωρεί τα λάθη και τιμά όποιον ταπεινώνει τον εαυτό του και ζητά τη μετάνοια. Στενοχωρείται να βλέπει το παιδί Του γυμνό από τις αρετές που του έδωσε γιατί ο διάβολος φρόντισε να του αφαιρέσει όλα τα χαρίσματα του Κυρίου. Ζητά λοιπόν να ντυθεί την πρότερη στολή του και το δαχτυλίδι που του χαρίζει το Άγιο Πνεύμα και συμβολίζει την δύναμη του Κυρίου που προστατεύει τους χριστιανούς από τους εχθρούς τους. Επίσης, ο Θεός δίνει υποδήματα στον πιστό για να περπατά στην βασιλική στράτα, να συντρίβει τα κέντρα του διαβόλου και να αποφεύγει τα δαγκώματα του πονηρού όφεως. Το μοσχάρι που σφάζεται είναι ο ίδιος ο Υιός του Θεού που θυσιάζεται οικειοθελώς για την σωτηρία των ανθρώπων. Πράγματι, η επιστροφή του άσωτου πιστού στην αγκαλιά του Θεού είναι αφορμή γιορτής για τους Αγγέλους, τους Ιερείς και τους Αγίους που μετέχουν στην εορτή.
Η δικαιοσύνη και η ευσπλαχνία του πατέρα: Στην διάρκεια της γιορτής, επέστρεψε στο σπίτι και ο μεγαλύτερος γιος που εργαζόταν στα χωράφια. Όταν πληροφορήθηκε τον λόγο της εορταστικής ατμόσφαιρας, θύμωσε και αρνήθηκε να μπει στο σπίτι του και να συμμετέχει στην χαρά. Ο πατέρας του προσπάθησε να του εξηγήσει, εκείνος όμως ήταν ανένδοτος. Παραπονέθηκε πως χρόνια τώρα ήταν πιστός στον πατέρα του και εργαζόταν ακατάπαυστα χωρίς να ζητά διασκεδάσεις. Η επιστροφή λοιπόν του μικρότερου αδερφού του, τον εξόργισε γιατί θεωρούσε άδικη, άνιση και ευνοϊκή, προς τον άσωτο, στάση του πατέρα του. Εκείνος, όμως παραδέχεται πως όλη η περιουσία ανήκει στον μεγάλο γιο, όμως, για έναν πατέρα είναι χαρά η επιστροφή του παιδιού που λοξοδρόμησε.
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ: Υπάρχουν φορές που και οι δίκαιοι άνθρωποι θυμώνουν, παρερμηνεύοντας συμπεριφορές, και θεωρούν πως αδικούνται. Όμως, ο Θεός προσπαθεί να εξομαλύνει τις διαφορές και να επιφέρει την αγάπη. Τιμά και επαινεί τον δίκαιο και πιστό χριστιανό, χαρίζοντάς του την Ουράνια Βασιλεία, συγχωρεί όμως και προσπαθεί να συνετίσει τον αμαρτωλό για να ξαναγυρίσει στην χριστιανική ζωή. Αυτός είναι ο ορισμός και η συμπεριφορά του ευσπλαχνικού πατέρα.
Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
Η μετάνοια των ηλικιωμένων: Κάθε στιγμή της ζωής μας πρέπει να ζητάμε την συγχώρεση του Θεού. Η ηλικία δεν παίζει ρόλο και εσφαλμένα υπάρχει η αντίληψη πως οι ηλικιωμένοι δικαιολογούνται και οι νέοι σφάλλουν περισσότερο. Οι Μακαρισμοί δείχνουν μια διαφορετική προσέγγιση του θέματος. Καλότυχοι και μακάριοι είναι οι ταπεινοί στην ψυχή και στο πνεύμα, εκείνοι που κλαίνε για τις αμαρτίες τους και όσοι αποφεύγουν τις υλικές απολαύσεις. Με βάση τα ανωτέρω, διαπιστώνουμε πως σε ευνοϊκή θέση για την μετάνοια και την συγχώρεση είναι οι ηλικιωμένοι. Ένας άνθρωπος προχωρημένης ηλικίας έχει την επίγνωση των λαθών και των αμαρτημάτων του και την σοφία να τα αναγνωρίσει. Είναι πιο εύκολο ο πρεσβύτερος να κλάψει για τα λάθη του και να απέχει από τις αμαρτίες λόγω της αδυναμίας του σώματος να συμμετέχει. Ο νέος είναι ευάλωτος, παρορμητικός και επιρρεπής. Ζει το παρόν, νομίζοντας πως έχει τον χρόνο να συνετιστεί στο μέλλον. Συνεπώς, δύσκολα αναγνωρίζει σφάλματα και μετανοεί.
Παραδείγματα μετάνοιας:
Ο ΜΑΝΑΣΣΗΣ: Στην Ιερουσαλήμ ήταν βασιλιάς για 52 χρόνια, ο Μανασσής, ένας σκληροπυρηνικός ειδωλολάτρης ο οποίος είχε προβεί σε αποτρόπαιες πράξεις παρακινούμενος από τα δαιμόνια. Θυσίασε τα παιδιά του στα είδωλα και ανάγκασε πολλούς ανθρώπους, υπό την απειλή, να γίνουν λάτρεις των θεών. Κάποτε, όμως, τα Ιεροσόλυμα κυριεύτηκαν από τους Χαλδαίους και ο Μανασσής στάλθηκε σκλάβος στον βασιλιά των Περσών. Εκείνος, τον φυλάκισε με σκοπό να τον εκτελέσει σε δεύτερο χρόνο. Όσο ήταν στη φυλακή, ο Μανασσής μετανόησε για την προηγούμενη ζωή του και ζήτησε βοήθεια από τον Θεό. Ο Κύριος έστειλε, τότε, τους Αγγέλους Του που απελευθέρωσαν τον Μανασσή και τον οδήγησαν ασφαλή στην Ιερουσαλήμ. Εκεί, μετανόησε, έκλαψε για τα λάθη και τις αμαρτίες του και τελικά σώθηκε. Μπορεί στην επίγεια ζωή του να έκανε αμέτρητα αμαρτήματα και ίσως τίποτα καλό, η ειλικρινής του μετάνοια, όμως, ήταν αρκετή ώστε να εξασφαλίσει την συγχώρεση του Θεού.
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ: Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος γύριζε στις πόλεις της Ανατολής και δίδασκε τον Λόγο του Θεού. Κάποια φορά, περνώντας από ένα κάστρο, συνάντησε έναν νέο ευπαρουσίαστο και καλόψυχο που ήταν όμως ειδωλολάτρης. Με τις παραινέσεις του Ιωάννη, ο νεαρός πίστεψε στον Θεό. Επειδή όμως ο Ιωάννης έπρεπε να συνεχίσει την περιήγησή του και δεν μπορούσε να τον ακολουθήσει ο νέος, ζήτησε από τον Επίσκοπο της περιοχής να βαπτίσει και να έχει υπό την επίβλεψή του τον νεοφώτιστο χριστιανό. Πράγματι, ο Επίσκοπος ακολούθησε τις οδηγίες του Ιωάννη όμως στην πορεία του χρόνου χαλάρωσε σε ότι αφορά την επίβλεψη του νεαρού με αποτέλεσμα εκείνος να παρασυρθεί από κακές παρέες. Δεν άργησε να τον πλανέψει η άσωτη ζωή και κατέληξε να γίνει αρχηγός μιας συμμορίας ληστών και δολοφόνων που ζούσαν στα βουνά της περιοχής. Έπειτα από καιρό, ο Ιωάννης επέστρεψε στο κάστρο και ζήτησε να δει τον νέο. Μόλις πληροφορήθηκε τα όσα είχαν συμβεί, έσπευσε στο λημέρι του για να τον δει. Η συνάντηση συντάραξε τον νεαρό που ντράπηκε στην θεά του Ιωάννη και προσπάθησε να φύγει. Ο Άγιος Ιωάννης, όμως, του μίλησε για την άφεση των αμαρτιών και την αγάπη του Θεού και έτσι οι αντιστάσεις του ληστή κάμφθηκαν. Μετανόησε ειλικρινά και μαζί του όλα τα μέλη της συμμορίας του και επέστρεψαν κοντά στον Επίσκοπο.
Ο ΑΡΧΙΛΗΣΤΗΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ: Την περίοδο της βασιλείας του ευσεβούς Μαυρικίου, στην περιοχή της Θράκης, υπήρχε ένας σκληρός ληστής που, αν και επικηρυγμένος, κανείς δεν μπορούσε να τον παγιδεύσει. Τότε, ο βασιλιάς προσπάθησε να τον συνετίσει με ήπιο τρόπο. Του έστειλε ένα προσωπικό του αντικείμενο, το εγκόλπιό του και ένα γράμμα με το οποίο του ζητούσε να μετανοήσει. Πράγματι, ο ληστής άλλαξε, άφησε την παρανομία και κατέφυγε στον βασιλιά. Δεν πέρασαν πολλές ημέρες και ο ληστής αρρώστησε σοβαρά. Ένα βράδυ, αναλογιζόμενος τις αμαρτίες του άρχισε να κλαίει και να παρακαλά τον Θεό να τον συγχωρήσει όπως έκανε με τον ληστή στον Σταυρό. Το ίδιο βράδυ πέθανε έχοντας δίπλα του το μαντήλι του που ήταν μουσκεμένο στα δάκρυα. Συγχρόνως, ο αρχίατρος που τον περιέθαλπε είδε στον ύπνο του ένα όνειρο. Είδε πως πολλοί διάβολοι και δύο Άγγελοι (ο Αρχάγγελος Μιχαήλ και ο φύλακας άγγελος του ληστή) περιτριγύριζαν στο κρεβάτι του ληστή έχοντας μαζί τους έναν ζυγό. Οι διάβολοι από την μια πλευρά του ζυγού τοποθέτησαν τις αμαρτίες του ληστή αλλά η άλλη πλευρά ήταν άδεια. Οι Άγγελοι δεν μπορούσαν να βρουν κάποια καλή πράξη του ληστή και ήταν περίλυποι. Είδαν όμως το μαντήλι του και το τοποθέτησαν με την ελπίδα να ανατραπεί η αρνητική κατάσταση. Πράγματι, η ζυγαριά έγειρε προς το μαντήλι μιας και η συγχώρεση είναι πιο ισχυρή από την αμαρτία. Τότε, οι Άγγελοι γέμισαν από χαρά και οι δαίμονες σκόρπισαν. Εκείνη τη στιγμή ο αρχίατρος ξύπνησε και πήγε να δει τον ληστή. Όταν τον αντίκρισε νεκρό, βρήκε δίπλα του το μαντήλι του μουσκεμένο και έμαθε από άλλους ασθενείς πως ο ληστής έκλαιγε όλο το βράδυ. Συγκλονισμένος, ο ιατρός επισκέφτηκε τον βασιλιά και του εξιστόρησε τα γεγονότα. Εκείνος θαύμασε την δύναμη της μετάνοιας και έδωσε εντολή να ταφεί ο ληστής με τιμές.